Ιδιοκτήτης-Διευθυντής: Σ. Δημακόπουλος (1900), Σ. Στυλιανού (1904-1918), Μ. Ασημάκης και Σία (1921-1922), Τζαννής και Σία (1937), Βισδάκης και Αφεντάκης, Σπ. Στεργίου (1947)

Στις δύο γωνίες της οδού Αθηνάς με την Ομόνοια βρίσκονται τα ξενοδοχεία «Μέγας Αλέξανδρος» και «Μπάγκειον». Χτίστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ, από τον ίδιο ιδιοκτήτη, τον Ι. Μπάγκα[1] και έχουν κοινή πορεία και ιστορία. Και τα δύο κτήρια αποτελούν μέρος της δωρεάς του ιδιοκτήτη τους προς το ελληνικό κράτος[2].

Το ξενοδοχείο «Μπάγκειον» αριστερά. Δεξιά, το «Μέγας Αλέξανδρος», ακόμα διώροφο με τα αγάλματα στη στέψη. Γύρω στο 1910. Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Ο Κώστας Χατζιώτης αναφέρει ότι στο οικόπεδο της ανατολικής γωνίας της διασταύρωσης της οδού Αθηνάς με την πλατεία Ομονοίας, μάλλον φιλοξενήθηκε το πρώτο θέατρο της Αθήνας, αλλά όχι για πολύ καιρό. Ενδεχομένως, αναφέρεται στο θέατρο Σκοντζοπούλου[3] που λειτούργησε στην Ομόνοια από την άνοιξη του 1835 μέχρι και το καλοκαίρι του 1836.[4]

Το σίγουρο είναι ότι στο οικόπεδο αυτό υπήρχε μια οικία στην οποία διέμεινε ο Σπυρίδων Τρικούπης με την οικογένειά του, η οποία κατοίκησε εκεί από τον Απρίλιο του 1863[5] μέχρι τον Αύγουστο του 1883, δηλαδή μία ακόμη δεκαετία μετά τον θάνατο του Σπυρίδωνα. Ο Φρέντυ Γερμανός στο βιβλίο του Γυναίκα από βελούδο, που στηρίζεται στο προσωπικό ημερολόγιο της Σοφίας Τρικούπη, αναφέρει ότι η οικογένεια Τρικούπη εγκαταστάθηκε εκεί και ότι πέρασαν το κατώφλι του προσωπικότητες της εποχής όπως ο Δραγούμης, ο Λομβάρδος, ο Δεληγιάννης, ο στρατηγός Γκραντ, καλεσμένοι της οικογένειας Τρικούπη, ακόμα και ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ που επισκεπτόταν συχνά την Σοφία Τρικούπη.

Λίγα χρόνια αργότερα στον ίδιο χώρο χτίζεται, μεταξύ των ετών 1889-1894, ένα κτήριο από την αρχή με προδιαγραφές ξενοδοχείου. Το τετραώροφο ξενοδοχείο, που φέρει την επωνυμία «Μπάγκειον»[6], αλλά λίγοι γνωρίζουν ότι το πλήρες όνομά του είναι «Μπάγκειον ξενοδοχείο Φίλιππος ο Β΄», εγκαινιάστηκε την 1^η Ιανουαρίου του 1894[7].

Το σχέδιο του κτηρίου. Αναγράφεται ως οικία του Ιωάννη Μπάγκα.Πηγή: Μπάγκειο Ίδρυμα (Μπάγκειος Επιτροπή)

Φωτ.44α Η ανακοίνωση της έναρξης της λειτουργίας του ξενοδοχείου. Πηγή: Ακρόπολις, 1.1.1894. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.

Η ανέγερσή του «Μπάγκειον», μαζί με το διδυμό του «Μέγας Αλέξανδρος», εγκαινίασε, μια νέα εποχή για τα αθηναϊκά ξενοδοχεία, από πλευράς μεγέθους, εσωτερικής διάταξης και εξωτερικής μορφής. Το ξενοδοχείο «Μπάγκειον» καταλαμβάνει όλη τη διαθέσιμη έκταση του οικοπέδου. Η πρόσοψη του επί της πλατείας Ομονοίας είναι 27 μέτρα και επί της οδού Αθηνάς 29 μέτρα. Οι χώροι του οργανώνονται γύρω από ένα στεγασμένο με υαλοστάσιο κεντρικό αίθριο, που φιλοξενεί την αίθουσα συγκεντρώσεων και αποτελούσε για την εποχή καινοτομία και κτηριολογική απαίτηση για να υπάρχει καλύτερος φωτισμός. Τα δωμάτια τοποθετούνται κατά μήκος των προσόψεων, ενώ οι βοηθητικοί χώροι στις μεσοτοιχίες. Εκτός από τις χαρακτηριστικές κόκκινες ορθογώνιες επιφάνειες του τελευταίου ορόφου, το ισόγειο χρακτηρίζεται από μεγάλα τοξωτά ανοίγματα και απομίμηση λαξευτής κυφωτής τοιχοδομής. Τα γωνιακά διαμερίσματα τονίζονται με καμπύλους εξώστες και ψευδο-καρυάτιδες. Το ξενοδοχείο έχει πλούσιο εσωτερικό ζωγραφικό διάκοσμο ενώ ιδιαίτερη ήταν η πολυτέλεια των χώρων υποδοχής. Είχε 52 δωμάτια και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα της Αθήνας.[8]

Το ξενοδοχείο «Μπάγκειον» το 1912. Πηγή: Συλλογή καρτ ποστάλ (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, CP.CPATH.CPATH1.223)

Στις αρχές του 1900 σύμφωνα με διαφημιστική καταχώρηση το ξενοδοχείο χαρακτηρίζεται οικογενειακό, διαθέτει εστιατόριο, αίθουσες για κυρίες με πιάνο, λουτρά, αναγνωστήρια και ηλεκτρισμό σε όλα τα δωμάτια[1].

Μέχρι το 1910 το «Μπάγκειον» και το «Μέγας Αλέξανδρος» μεσουρανούν. Σε αυτά διαμένουν πολλές διασημότητες της εποχής και έχουν τα γραφεία τους πολιτικοί από την επαρχία. Ειδικά στο «Μπάγκειον» διέμειναν εστεμμένοι και πολιτικοί από όλο τον κόσμο.

Αυτή την εποχή το μίσθωμα του ξενοδοχείου έφτανε στο σεβαστό ποσό των 22.000 δραχμών. Μάλιστα το «Μπάγκειον» τότε διέθετε και παράρτημα στο διαγωνίως απέναντι κτήριο της πλατείας, στη γωνία με την οδό Γ’ Σεπτεμβρίου, επάνω από το ζυθοπωλείο Ζαχαράτου-Καπερώνη.

Το 1920 προστέθηκε ο τέταρτος όροφος του ξενοδοχείου, σύμφωνα με τον Σόλωνα Κυδωνιάτη, πληροφορία όμως που αντικρούει ο Κώστας Χατζιώτης[9]. Πάντως σε φωτογραφίες, σε καρτ ποστάλ και σε διαφημίσεις ήδη από το 1900 το «Μπάγκειον» εμφανίζεται με τέσσερις ορόφους.[10] Η Μαρία Δανιήλ σε άρθρο[11] της για τα δύο ξενοδοχεία αναφέρει σχετικά: «Το μεν Μπάγκειον αντιγράφει τη μορφολογία του ήδη σχεδιασμένου ξενοδοχείου Μ. Αλέξανδρος, ενώ η προσθήκη ορόφου τη δεκαετία του 1920 στο δεύτερο, πραγματοποιείται σε παρεμφερή μορφή του τελευταίου ορόφου του πρώτου»[12].

Την ίδια περίοδο λειτουργεί στο ισόγειο του κτηρίου καφενείο με την ίδια επωνυμία. Ο ιδρυτής του, ο Μάριος Βαϊάνος, διευθυντής του περιοδικού Νέα Τέχνη και θερμός υποστηρικτής του Καβάφη, επιδιώκει να το μετατρέψει σε κέντρο λογίων. Πείθει το φίλο και συμπατριώτη του, ιδιοκτήτη του «Μπάγκειον» να το προσπαθήσει, και το καταφέρνει, αναλαμβάνοντας ο ίδιος όλη τη σκληρή δουλειά. Τελικά το ομώνυμο καφενείο και λουκουματζίδικο έγινε σημαντικό στέκι των καλλιτεχνών και των πνευματικών ανθρώπων της περίφημης γενιάς του 1930. Σύχναζαν εκεί οι Βάρναλης, Άγρας, Τερζάκης, Ψαθάς, Μυρτιώτισσα, Ρίτσος, Λάσκος, Λαπαθιώτης και πολλοί άλλοι. Δικαίως ο κερκυραίος ποιητής Στέφανος Μπολέτσης του είχε δώσει τον τίτλο «Το Χάνι των Ποιητών» σ' ένα ποίημά του στο οποίο περιέγραφε την ατμόσφαιρα του καφενείου.

Το 1932 ο επιχειρηματίας Απόστολος Βισδάκης σε αίτησή του[13] προς τον ΕΟΤ αναφέρει ότι το ξενοδοχείο διαθέτει 52 δωμάτια και 99 κλίνες, 3 σαλόνια, 1 τραπεζαρία, 4 γραφεία, 3 λουτρά, 7 αποχωρητήρια, 1 μαγειρείο, μία σκάλα υπηρεσίας και 4 δωμάτια για το δεκαμελές προσωπικό του. Έχει όλες τις ανέσεις, καλοριφέρ, ζεστά και κρύα τρεχούμενα νερά, ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ το ασανσέρ ήταν «υπό παραγγελία»[14].

Διαφημιστική καταχώριση του ξενοδοχείου το 1905. Πηγή: Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Α΄ 1905-1906: 1er annie: 1905-1906 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1905. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Διαφημιστική καταχώριση του ξενοδοχείου το 1933. Πηγή: Πανελλήνιος εμπορικός οδηγός: Τόμος Β΄: Αφρική: 1933. Κάιρο: Ερμής, 1933. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Περιγραφή του ξενοδοχείου το 1936. Πηγή: Τουριστική Ελλάς, 1936, τ.72. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Το ξενοδοχείο «Μπάγκειον» επιτάχθηκε από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια της Κατοχής και υπέστη μεγάλες ζημιές. Μετά τον πόλεμο, όπως μας πληροφορεί ο συγγραφέας Λεωνίδας Χρηστάκης, η πρώτη τακτοποίηση των επαρχιωτών στην Αθήνα γινόταν στο «Μπαγκείον».

Ο Κώστας Δημητριάδης στο βιβλίο του Η Αθήνα που ζήσαμε, αναφέρει εκείνη την εποχή τη λειτουργία στο υπόγειο του ξενοδοχείου[15] με είσοδο από την οδό Αθηνάς ενός καφέ Σαντάν με δυο αίθουσες. Η μια αίθουσα ήταν ντυμένη με χρωματιστές πλάκες και η άλλη ήταν στολισμένη με καθρέφτες και φωτογραφίες. Μετά τις 10 το βράδυ έπαιζαν μπουζούκια. Λέγεται ότι εκεί ηχογραφήθηκε το πρώτο ελληνικό τραγούδι του Βαμβακάρη και εργάζονταν πολλές τραγουδίστριες διαφόρων εθνικοτήτων από το Γκαζοχώρι τις πιο πολλές φορές, που χαλούσαν τον κόσμο με τις φωνές τους.

Διαφημιστική καταχώριση του ξενοδοχείου το 1936. Πηγή: Εγκυκλοπαιδικόν ημερολόγιον "Πελασγού": Έτος έκτον 1936 / Κ. Χ. Σκενδέρη. [χ.τ.]: Σκενδέρης , χ.χ. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το 1958, ο αρχιτέκτονας μηχανικός της Μπαγκείου Επιτροπής, Κωνσταντίνος Φ. Οικονόμου αναφέρει σε έκθεσή του, που συνόδευε σχέδια μεταρρυθμίσεων και επισκευών του ξενοδοχείου, αλλαγές που χρειάζονται, ώστε αυτό να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις. Μεταξύ άλλων προτείνει να προστεθούν WC σε όλα τα δωμάτια του ξενοδοχείου, να αλλάξει η είσοδος και ο χώρος υποδοχής και να αναβαθμιστούν οι χώροι υπηρεσίας[16].

Σε αντίθεση με τα περισσότερα ξενοδοχεία της ευρύτερης περιοχής της Ομόνοιας που παρήκμασαν, το «Μπάγκειον» παρουσίασε μια αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, καθώς λειτουργούσε τουλάχιστον μέχρι το 1990[17].

Τα έσοδα από την λειτουργία του ξενοδοχείου διατίθεντο για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Στις 20 Μαΐου του 1976 το «Μπάγκειον» χαρακτηρίστηκε διατηρητέο, μνημείο και χρήζει ειδικής κρατικής μέριμνας. Ανήκει στην Μπάγκειο Επιτροπή, όπως και το «Μέγας Αλέξανδρος» και με σύμβαση παραχωρήθηκαν στον Δήμο Αθηναίων ώστε να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ του Δήμου, ελπίζοντας πως θα επανέλθει κάτι από την παλιά τους αίγλη. Η μελέτη αποκατάστασής τους έγινε με δωρεά του Ωνάσειου Ιδρύματος.

Τα ξενοδοχεία «Μπάγκειον» και «Μέγας Αλέξανδρος» μετά το 1937. Πηγή: Συλλογή καρτ ποστάλ (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, κωδικός: CP.CPATH.CPATH1.219)

Παράρτημα:

Το παράρτημα του «Μπάγκειον» λειτούργησε το 1899, ίσως και λίγο αργότερα, στους ορόφους του τριώροφου μεγάρου στη γωνία της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου 2 με την πλατεία Ομονοίας. Το μέγαρο, ιδιοκτησία Βερσή-Λεβίδη-Βογιατζίδη, οικοδομήθηκε κατά την δεκαετία του 1870. Το 1878 στο ισόγειο στεγάστηκε το καφενείο Χαραμή, ενώ από το 1892 εγκαταστάθηκε, στον ίδιο χώρο, το πολυτελές ζαχαροπλαστείο Σ. Ζαχαράτου-Κ. Καπερώνη. Στη μεταπολεμική περίοδο στεγάστηκε επάνω ιδιωτικό φροντιστήριο και στο ισόγειο εστιατόριο. Το κτήριο ανακαινίστηκε στα τέλη του 20ού αιώνα.

Το παράρτημα του «Μπάγκειον», εδώ αναγράφεται στην επιγραφή ως «Πάγκειον» και στο ισόγειο το πολυτελές ζαχαροπλαστείο Σ. Ζαχαράτου-Κ. Καπερώνη. Γύρω στο 1910. Πηγή: Αθήνα: η πόλη-οι άνθρωποι-τα γεγονότα: από το Φωτογραφικό Αρχείο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου 1859-1988 / κείμενα-επιμέλεια Ιφιγένεια Βογιατζή. Αθήνα: Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, 2012. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Οδηγός Αθηνών-Πειραιώς και των κυριοτέρων πόλεων της Ελλάδος 1900 / Σ. Κουσουλίνου. Εν Αθήναις: τυπ. Σπυρίδωνος Κουσουλίνου, 1900

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Α΄, 1905-1906: 1er annie: 1905-1906 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1905

Οδηγός των Αθηνών / Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων. Αθήναι: λιθογραφείον Α. Κοντογόνη: τύποις Π. Λεώνη, 1906

Πανελλήνιος οδηγός: Έτος πρώτον: 1912 / υπό Κ. Σταματίου, Β. Μπουζούρας. Εν Αθήναις: τυπ. Εφημερίς των Εργατών, 1912

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ε΄, 1916 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήνα: [Ιγγλέσης], 1916

Ελληνικός οδηγός: 1921 / Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος και Σία. Αθήναι: Geo, 1921

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η΄. Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921

Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928

Πανελλήνιος εμπορικός οδηγός: Τόμος Β΄: Αφρική: 1933. Κάιρο: Ερμής, 1933

Εγκυκλοπαιδικόν ημερολόγιον "Πελασγού": Έτος έκτον 1936 / Κ. Χ. Σκενδέρη. [χ.τ.]: Σκενδέρης , χ.χ.

Ελληνικόν ευρετήριον 1937. [Αθήνα]: [χ. ό.], 1937

Μέγας εμπορικός, βιομηχανικός, επαγγελματικός οδηγός Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων 1939 / διευθυντής Γαβρ. Γαβριηλίδης. Εν Αθήναις: Γαβριηλίδης, 1939

Η Αθήνα που ζήσαμε / Κώστα Δημητριάδη -3η έκδ.- Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1965

Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20όν αιώνα / Κώστα Η. Μπίρη. [Αθήναι]: Καθίδρυμα Πολεοδομίας και Ιστορίας των Αθηνών, 1966

Νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας και του Πειραιά / Σ. Β. Σκοπελίτη . - 2η εκδ. Αθήνα: Γνώση, 1981

Πλατεία Ομονοίας: η καρδιά της Αθήνας / Κώστας Χ. Χατζιώτης. Αθήνα: Σύλλογος των Αθηναίων, 1992

Γυναίκα από βελούδο: Η παράξενη ιστορία της Σοφίας Τρικούπη, που αγαπήθηκε από δύο πρωθυπουργούς, για να γεράσει στο τέλος ολομόναχη, συντροφιά μ' έναν παπαγάλο... / Φρέντυ Γερμανού. Αθήνα: Κάκτος, c 1992

Μπάγκειον : η αναβίωση ενός μύθου [χ.τ.]: Coventry University, 1993;

Ενθύμιον Αθηνών: Η Αθήνα, ο Πειραιάς και τα προάστια στις αρχές του αιώνα μας / Θανάσης Παπαϊωάννου. - 3η εκδ. Αθήνα: Γνώση, 1997

Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20όν αιώνα / Κώστα Η. Μπίρη . - 5η έκδ. Αθήνα: Μέλισσα, 2005

Αθήνα: η πόλη-οι άνθρωποι-τα γεγονότα: από το Φωτογραφικό Αρχείο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου 1859-1988 / κείμενα-επιμέλεια Ιφιγένεια Βογιατζή. Αθήνα: Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, 2012

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

CP.CPATH.CPATH1.223: εκδότης Φαραζής και Μιχαλόπουλος, Συλλογή καρτ ποστάλ

CP.CPATH.CPATH1.219: εκδότης Cuvo, Συλλογή καρτ ποστάλ

Άλλες πηγές

Νεοελληνική Αρχιτεκτονική / Δ. Φιλιππίδης. Αθήνα, 1984

«Ιστορικά καφενεία του 19ου αιώνα» / Άρτεμις Σκουμπουρδή. Καθημερινή: Επτά Ημέρες, 15.2.1998, σ. 18-21.

«Τα ξενοδοχεία της οδού Αθηνάς» / Ελένη Παπανδρέου-Βλάχου. Καθημερινή: Επτά Ημέρες, 17.6.2001, σ. 22-24.

«Δώδεκα διατηρητέα κτίρια που σήμερα απειλούνται με κατάρρευση». Καθημερινή, 16.5.2009.

Κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια από την Οθωνική περίοδο έως και τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα / Ελένης Ε. Παπανδρέου – Αθήνα: ΕΜΠ, 2010

«Μ. Αλέξανδρος» και «Μπάγκειον», δύο ιστορικά ξενοδοχεία στην καρδιά της Αθήνας / Μαρία Δανιήλ. Καθημερινή, 8.2.2014.

«Ομόνοια, τα κτίρια είχαν τη δική τους ιστορία» / Ηρώ Κουνάδη. In2life, 27.5.2014

Ταξιδιώτες και ξενοδοχεία της παλιάς Αθήνας / Μαρία Δανιήλ (αρχιτέκτονας-διδάκτωρ ΕΜΠ)- Διάλεξη στο Μουσείο Ιστορίας του Παλιού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόλου 5, Αθήνα – 17.2.2020

«Η πλατεία Ομονοίας και η ιστορία της» / Έλενα Ντάκουλα. Athens voice, 13.2.2021 (https://www.athensvoice.gr/life/urban-culture/athens/699615_i-plateia-omonoias-kai-i-istoria-tis»)

Μπάγκειο Ίδρυμα (Μπάγκειος Επιτροπή) https://bageios.gr/

Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών: Αρχείο Νεότερων Μνημείων http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx

Atenistas: Οδός Αθηνάς https://atenistas.wordpress.com/athinas/

Σημειώσεις

[1] Ο εθνικός ευεργέτης, γεννήθηκε στην Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου το 1814 και πέθανε στην Αθήνα στις 15 Δεκεμβρίου 1895, σε ηλικία 81 χρόνων.

[2] Στις 16 Αυγούστου του 1889 με το υπ’ αριθμόν 47667 συμβόλαιο, ο Ιωάννης Μπάγκας αφήνει όλη τη κινητή και ακίνητη περιουσία του «τω ελληνικώ έθνει και τω ελληνικώ δημοσίω». Από τότε ο Ιωάννης Μπάγκας λάμβανε μια σύνταξη 400 δρχ. από το ελληνικό δημόσιο ύστερα από επιμονή του Χαρίλαου Τρικούπη. Το κομπόδεμα κι από αυτή τη σύνταξη το δώρισε πάλι στο ελληνικό δημόσιο. www.bageios.gr

[3] Άλλοι τοποθετούν το συγκεκριμένο θέατρο επί της πλατείας Ομονοίας και όχι στο συγκεκριμένο οικόπεδο. Ενθύμιον Αθηνών: Η Αθήνα, ο Πειραιάς και τα προάστια στις αρχές του αιώνα μας / Θανάσης Παπαϊωάννου. - 3η εκδ. Αθήνα: Γνώση, 1997, σελ.194.

[4] Αλλού αναφέρεται ότι εκεί λειτούργησε το θέατρο Ευτέρπη το 1871. Ωστόσο φαίνεται ότι αυτή η πληροφορία δεν ευσταθεί, όπως προκύπτει από την έρευνα.

[5] Τότε η οικογένεια ήρθε στην Ελλάδα από το Λονδίνο.

[6] Σε παλαιότερες επιγραφές αναγραφεται και ως «Πάγκειον».

[7] Μπάγκειον : η αναβίωση ενός μύθου [χ.τ.]: Coventry University, 1993;

Ακρόπολις, 1.1.1894.

[8] «Μ. Αλέξανδρος» και «Μπάγκειον», δύο ιστορικά ξενοδοχεία στην καρδιά της Αθήνας / Μαρία Δανιήλ. Καθημερινή, 8.2.2014.

[9] Πλατεία Ομονοίας: η καρδιά της Αθήνας / Κώστας Χ. Χατζιώτης. Αθήνα: Σύλλογος των Αθηναίων, 1992

[10] Όπως φαίνεται και στη παραπάνω φωτογραφία.

[11] «Μ. Αλέξανδρος» και «Μπάγκειον», δύο ιστορικά ξενοδοχεία στην καρδιά της Αθήνας / Μαρία Δανιήλ. Καθημερινή, 8.2.2014.

[12]«Μ. Αλέξανδρος» και «Μπάγκειον», δύο ιστορικά ξενοδοχεία στην καρδιά της Αθήνας / Μαρία Δανιήλ. Καθημερινή, 8.2.2014.

[13] Αίτηση ΕΟΤ, 15.5.1932

[14] Κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια από την Οθωνική περίοδο έως και τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα / Ελένης Ε. Παπανδρέου – Αθήνα: ΕΜΠ, 2010.

[15] Όπως και στο «Μέγας Αλέξανδρος».

[16] Κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια από την Οθωνική περίοδο έως και τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα / Ελένης Ε. Παπανδρέου – Αθήνα: ΕΜΠ, 2010.

[17] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ.165.

Back