Κοντά στην Καπνικαρέα (Αιόλου 205), στην οικία Σκουζέ,[1] βρισκόταν το ξενοδοχείο «Ναύπλιον».[2] Εδώ «αι κάμαραι καθαραί και κομψώς διακοσμημέναι» νοικιάζονταν προς 1,5 δραχμή την ημέρα και 30 δραχμές το μήνα. Οι δε τιμές στο εστιατόριο ήταν: σούπα 12 λεπτά, βραστό και εντράδες 20 λεπτά, ψητά 30-40 λεπτά και το ψάρι 35-40 λεπτά.

Κάποιες πηγές αναφέρουν ότι ένα ξενοδοχείο «Royal», διαφορετικό από του Καζάλι λειτουργούσε στην οδό Αιόλου από το 1836 και συνέχισε να λειτουργεί ως το 1920. Σε κανέναν όμως οδηγό δεν εντοπίστηκε ξενοδοχείο με αυτή την επωνυμία.

Το ξενοδοχείο «των Ξένων» της οδού Αιόλου πρέπει να λειτουργούσε από το 1836 και ιδιοκτήτης του ήταν κάποιος κύριος Ζουλιέν. Στη θέση του εγκαταστάθηκε το ξενοδοχείο «Brunot’s hotel». Το συναντάμε πάλι στον ίδιο δρόμο από τα μέσα της δεκαετίας του 1910 και συγκεκριμένα στον αριθμό 94β ή 200. Ο Χαρίλαος Πατέρας στο βιβλίο του Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 αναφέρει ότι διευθυντής του ήταν αρχικά ο Γ. Ζαφειρόπουλος και το 1920 η Λώλα Κουμάνη. Διέθετε 16 δωμάτια με 38 κλίνες, ενώ ήταν σε λειτουργία μέχρι το 1972.

Το 1840 αναφέρεται να λειτουργεί κάποιο ξενοδοχείο με την επωνυμία «Βόσπορος»[6]. Γίνεται αναφορά σε κάποιο ξενοδοχείο «Βόσπορος» στο βιβλίο Αι Αθήναι του 1860 του Μ. Παπαδόπουλου-Βρεττού, ενώ το 1862 αναφέρεται ότι μετακόμισε από την Αιόλου στην οδό Ερμού με διευθυντή τον Ν. Κανέλο[7].

Το 1871 αναφέρεται ότι στην οδό Αιόλου λειτουργούσε το ξενοδοχείο «Ηλύσια» μετά εστιατορίου.

Το 1887 το ξενοδοχείο «Τεργέστη» της γερμανίδας κυρίας Αμαλίας μετακομίζει από τη γωνία Αθηνάς και Ερμού στην οδό Αιόλου και συγκεκριμένα στο κτήριο που λειτουργούσε πριν το ξενοδοχείο «Σφαίρα».

Η ειδοποίηση στον τύπο για την μετακόμιση του ξενοδοχείου «Τεργέστη». Παλιγγενεσία, 31.8.1887. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Στην εφημερίδα Παλιγγενεσία, 23.10.1887 εντοπίστηκε καταχώριση [8] που αναφέρεται στην λειτουργία του ξενοδοχείου «Στέμματος». Ίσως πρόκειται για το γνωστό «Στέμμα».

Στον Οδηγό της Ελλάδας του 1892 του Μακρίδη εμφανίζεται το ξενοδοχείο «Νέον Θέατρον» επί της πλατείας Λουδοβίκου και το ξενοδοχείο «Λονδίνον».

Το ξενοδοχείο «Βερολίνον» του Σπυρίδωνος Σπαγαδώρου στην Αιολική οδό λειτούργησε μόνο τη διετία 1892-1893.

Στον οδηγό του Baedeker του 1907 αναφέρεται ένα ακόμα ξενοδοχείο με το όνομα «Ακρόπολις» στην οδό Αιόλου 100 ή 200 ή Πανεπιστημίου 83 ή 87, , το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στη Σταδίου.

Στη συμβολή των οδών Αιόλου 237 και Πανεπιστημίου στους εμπορικούς οδηγούς από το 1899 ως το 1905 φαίνεται να λειτουργεί το ξενοδοχείο «Αλεξάνδρα»[3] και στο ισόγειο λειτουργούσε το «Παρθενών». Το πρώτο ξενοδοχείο αργότερα μεταφέρθηκε στη Σταδίου. Σύμφωνα με καταχώρηση στην εφημερίδα Εμπρός το 1898, το ξενοδοχείο εγκαινιάστηκε εκείνη τη χρονιά και λειτουργούσε στο κτήριο της οικίας Ευθυμίου. Διέθετε δωμάτια με νέα επίπλωση και γενικώς όλες τις ανέσεις της εποχής.[9]

Το ξενοδοχείο «Γερμανία» του Εμμανουήλ Βουρνάκη και του Χαρίλαου Βελμάχου λειτουργούσε το διάστημα 1899-1918, όπως επιβεβαιώνουν οι εμπορικοί οδηγοί της εποχής και συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τα ξενοδοχεία Β΄ κατηγορίας.

Διαφημιστική καταχώρηση του ξενοδοχείου «Γερμανία» το 1906. Πηγή: Σπαρτιατικόν ημερολόγιον: έτος Ζ΄, 1906 / διευθυντής Σ. Ι. Θεοδωρόπουλος. Αθήναι: Τυπογραφείον Π. Α. Πετράκου, 1906. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το ξενοδοχείο «Ήλιος» του Γ. Κομνιώτη ξεκίνησε να λειτουργεί το 1899 και έκλεισε περίπου το 1912.

Το 1899 ως το 1905 στην Αιόλου 139, εκεί δηλαδή που λειτούργησε μερικά χρόνια αργότερα το ξενοδοχείο «Θεσσαλονίκη», εμφανίζεται το ξενοδοχείο «Ηπειρομακεδονία» των αδελφών Στεφάνου, ενώ κάποιο ξενοδοχείο «Μακεδονία» εμφανίζεται στον Πανελλήνιο Οδηγό του 1912 να λειτουργεί σε κοντινό σημείο.

Από το 1900 ως το 1905 το ξενοδοχείο «Έθνος» λειτουργούσε στην οδό Αιόλου 205, ενώ το 1912 στην ίδια διεύθυνση βρισκόταν το ξενοδοχείο «Βέλγιον».

Το 1905 το ξενοδοχείο «Ομόνοια» λειτουργούσε στην διασταύρωση της οδού Αιόλου με τη Λυκούργου. Διευθυντής του ξενοδοχείου ήταν ο Κωνσταντίνος Πουλάκος.[10]

Το 1907 κάποιο ξενοδοχείο «Πατρίς» λειτουργούσε στην οδό, όπως βεβαιώνει η παρακάτω καταχώριση στην εφημερίδα Αθήναι:

Το ξενοδοχείο «Ήπειρος», που μετονομάστηκε ή συνενώθηκε με κάποιο ξενοδοχείο «Όλυμπος», λειτουργούσε στην οδό Αιόλου για περισσότερο από τριάντα χρόνια. Αρχικά έκανε έναρξη στο κτήριο που λειτούργησε το «’Ηλιος».Το 1899 είχε παράρτημα στην διεύθυνση Ευπόλιδος 2[4] και βρισκόταν στη λίστα των ξενοδοχείων Β΄ κατηγορίας του Οδηγού της Ελλάδος του Ιγγλέση τουλάχιστον ως το 1918. Στο ίδιο σημείο, στη γωνία δηλαδή των οδών Αιόλου και Ευπόλιδος 2 λειτούργησε στα μέσα της δεκαετίας του 1920[5] το ξενοδοχείο «Αρκαδία» των κληρονόμων Καραμπέτσου. Προφανώς αυτά τα ξενοδοχεία στεγάστηκαν στο ίδιο κτήριο, όπου λειτουργούσε το ξενοδοχείο «Στέμμα».

Το ξενοδοχείο «Ιντεάλ» βρισκόταν αρχικά στο σημείο Αιόλου και πλατείας Δημοπρατηρίου 2, στο Μέγαρο Καρελά. Αργότερα μεταφέρθηκε στην γωνία των οδών Αιόλου 39 και Βορέου. Το ξενοδοχείο «Λουκέρνη» λειτούργησε στην Αιόλου στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Πρόκειται για το πρώην ξενοδοχείο «Ήλιος».

Διαφήμιση του ξενοδοχείου «Ιντεάλ» στον Οδηγό του Χαιρόπουλου του 1928. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Λίγο πριν τον πόλεμο, το 1939, λειτουργούσε στην οδό Αιόλου 29α το ξενοδοχείο «Τέμπη και Βύρων». Σήμερα εκεί λειτουργεί το ξενοδοχείο «Τέμπη».

Η θέα από το σημερινό ξενοδοχείο Τέμπη. Πηγή:www.tempihotel.gr

Ακόμα ένα ξενοδοχείο, το «Αβησσυνία» λειτουργούσε απέναντι από την Χρυσοσπηλιώτισσα.

Η αγγελία του ξενοδοχείου. Πηγή: Συλλογή Θωμά Σιταρά, Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Η παρακάτω φωτογραφία βεβαιώνει την ύπαρξη κι άλλου ξενοδοχείου, χωρίς να γνωρίζουμε ποιο είναι. Το κτήριο αρκετά αλλαγμένο σήμερα -έχει προστεθεί και όροφος- βρίσκεται στο νούμερο 26 της Αιόλου.

Οδός Αιόλου στο ύψος της οδού Ερμού. Φωτογράφος: Βαρώνος Raimund Frh. von Stillfried und Rathenitz [γεν. 6.08.1839 – † 12.08.1911 – Πηγή: BNF

Το κτήριο σήμερα. Πηγή: Google earth.

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Συλλογή οδηγών

Συλλογή Τύπου

Συλλογή τοπικών βιβλίων

Συλλογή ημερολογίων

Συλλογή Θωμά Σιταρά

Φωτογραφικό αρχείο

Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021

Άλλες πηγές:

Google earth

BNF (Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας)

Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (σελίδα FB)

www.tempihotel.gr

Σημειώσεις

[1] «Τα Αττικά του Εβλιά Τσελεμπή / Κώστα Η. Μπίρη». Τα Αθηναϊκά, Μάρτιος 1957, τ.7, σελ. 22.

[2] Πρέπει να λειτουργούσε από το 1837 ως το 1899.

[3] Πριν λειτουργούσε εκεί το ξενοδοχείο «Ανατολή», ίσως διαφορετικό από το γνωστό «Ανατολή».

[4] Εκεί που βρισκόταν το ξενοδοχείο «Στέμμα», ενδεχομένως σε κάποιον άλλον όροφο του κτηρίου.

[5] Το ξενοδοχείο «Στέμμα» λειτουργούσε εκεί μέχρι το 1922 περίπου.

[6] Κοινωνική ζωή και δημόσιοι χώροι κοινωνικών συναθροίσεων στην Αθήνα του 19ου αιώνα: διδακτορική διατριβή / Ματούλα Σκαλτσά. Θεσσαλονίκη: [χ.ο.], 1983, σελ.129.

[7] Εθνοφύλαξ 7.9.1862.

[8] Ξενοδοχεία της Αθήνας : αλφαβητική παρουσίαση: 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021.

[9] Εμπρός, 20.12.1898.

[10] Σπαρτιατικόν Ημερολόγιον, 1905.

Back