Το 1670 ο Εβλιά Τσελεμπή[3], που ταξιδεύει στην Αθήνα, σημειώνει ότι η πόλη διαθέτει δύο εμπορικά χάνια[4] -αναφέροντας ως κύριο χαρακτηριστικό τους την ύπαρξη πηγαδιού μέσα στην αυλή τους- και εκατόν πέντε μαγαζιά: «Έχει εν όλω δύο ξενώνας εμπόρων»[5]. Πιθανόν αναφέρεται στο «Παλιό Χάνι» και στο «Χάνι της Χουρμαδιάς».

Το «Χάνι της Χουρμαδιάς», εικάζεται ότι βρισκόταν στη βόρεια πλευρά της πλατείας Μοναστηρακίου. Μετά την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης στα 1827, από αυτό το χάνι έμεινε μόνο ο απόγονος του δέντρου του, που έκοβε στα δύο την τότε οδό Ερμού και που κάνει εκτενή περιγραφή του, ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, την πρώτη μέρα[6] που έφτασε στην Αθήνα και διέσχισε την οδό Ερμού για να φτάσει στο ξενοδοχείο του: «Στη μέση του δρόμου, που περνούσαμε, ορθωνόταν μια χουρμαδιά, τόσο ψηλή, που δεν έχω ξαναδεί. Ένας μικρός φράκτης γυρόφερνε τον κορμό της, αλλιώς θα την είχαν καταστρέψει οι Έλληνες, που όρθιοι στα παλιά τους αμάξια την προσπερνούσαν τρέχοντας, λες και ήταν σε ιπποδρομίες. Απ’ όλα τριγύρω μας η χουρμαδιά αυτή τράβηξε περισσότερο την προσοχή μας. Αργότερα έμαθα πως, όταν άνοιγαν τον δρόμο, είχαν σκοπό να την κόψουν, γιατί θα εμπόδιζε στη θέση που βρισκόταν, μα ο συμπατριώτης μας από το Holstein, ο καθηγητής Ross, παρακάλεσε και την άφησαν. Γι’ αυτό κι εγώ τη βαφτίζω «Φοινικιά του Ross», πράμα που πρέπει να το έχουν στο νου τους οι ταξιδιώτες κι όσοι γράφουν οδοιπορικά! Οι Έλληνες, ας θυμούνται πάντα, πώς η χώρα τους είναι αυτή που γεφυρώνει την Ευρώπη με την Ανατολή και χρέος τους είναι να κρατούν κάθε ανατολίτικο στολίδι. Κάτι τέτοιο είναι και αυτή η χουρμαδιά».[7]

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Ταξίδι στην Ελλάδα / Εβλια Τσελέμπι, [Αθήνα]: Εκάτη, 1991.

Η Αθήνα των ανωνύμων: περιήγηση στα πλατώματα, τους μαχαλάδες και τις γειτονιές της Παλιάς Αθήνας / Λίζα Μιχελή. Αθήνα: Δρώμενα, 1990.

Οδοιπορικό στην Ελλάδα / Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, μετάφραση από τα δανέζικα, εισαγωγή και σχόλια Allan Lund, συνεργάτης για την απόδοση στα ελληνικά Λουκία Θεοδώρου. Αθήνα: Εστία, 19;;.

Σημειώσεις

[1] Όλη η περιοχή/γειτονιά λεγόταν Χουρμαδιά. Η πληροφορία από την Άρτεμις Σκουμπουρδή.

[2] Η πληροφορία από την Άρτεμις Σκουμπουρδή.

[3] Ή Εβλιγιά Τσελεμπή (1611-1682).

[4] Ταξίδι στην Ελλάδα / Εβλια Τσελέμπι, [Αθήνα]: Εκάτη, 1991, σελ. 179-180.

[5] Η Αθήνα των ανωνύμων: περιήγηση στα πλατώματα, τους μαχαλάδες και τις γειτονιές της Παλιάς Αθήνας / Λίζα Μιχελή. Αθήνα: Δρώμενα, 1990, σελ. 67.

[6] Το 1841.

[7] Οδοιπορικό στην Ελλάδα / Χανς Κρίστιαν Άντερσεν ; Μετάφραση από τα δανέζικα, εισαγωγή και σχόλια Allan Lund ; Συνεργάτης για την απόδοση στα ελληνικά Λουκία Θεοδώρου. Αθήνα: Εστία, 19;;, σελ. 37.

Back