Δεξιά, ίσα που διακρίνεται το ξενοδοχείο Στέμμα. Πηγή: Αφοί Μεγαλοοικονόμου, αποκαλυπτήρια της προτομής του Κώστα Κοτζιά στην ομώνυμη πλατεία. Γενικό Αρχείο 20ος (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, 3K00.090)

Ο Γ. Μητζόπουλος, ιδιοκτήτης του κτηρίου, στην γωνία των οδών Αιόλου και Ευπόλιδος 2, «απέναντι από τον στρατώνα πυροβολικού»[5], ανακοινώνει στην εφημερίδα «Αυγή», στις 6 Δεκεμβρίου του 1861, την αποπεράτωση του κτηρίου[1]. Ταυτόχρονα ενημερώνει για την έναρξη της επιχείρησής του, δηλαδή το ξενοδοχείο «Στέμμα», και αναγγέλλει τα εγκαίνιά του, τη μέρα των γενεθλίων της βασίλισσας Αμαλίας. Στο υπόγειο του ξενοδοχείου λειτουργούσε το εστιατόριο διαιρεμένο σε restaurant & table d'hôte, στους ορόφους το ξενοδοχείο, ενώ στο ισόγειο στέγαζε κατά διαστήματα διάφορα εμπορικά καταστήματα[2]. Άνηκε στη δεύτερη τουριστική κστηγορία και παρείχε υψηλές υπηρεσίες. Αρκετές αναφορές εντοπίστηκαν γι’ αυτό όταν φιλοξένησε το 1862 τον πρέσβη της Δανίας, Βρεστρούπ.

Η ειδοποίηση στην εφημερίδα Αυγή. Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Το ξενοδοχείο πέρασε στην ιστορία μέσα από τις μάχες που έγιναν εκεί το 1863, το διάστημα της μεσοβασιλείας[3], τα λεγόμενα Ιουνιακά. «Ενεπλάκησαν Ορεινοί και Πεδινοί με θύματα και ζημιές στα κτήρια της περιοχής», αναφέρουν σχετικά δημοσιεύματα της εποχής. Το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως οχυρό[4] από τους "Ορεινούς", στη διάρκεια της αιματηρής πολιορκίας της Εθνικής Τράπεζας (20-6-1863). Εκεί σκοτώθηκε ο υπολοχαγός του πυροβολικού Αριστείδης Κανάρης, γιος του Κωνσταντίνου Κανάρη. Ο λήσταρχος Κυριάκος και τα παλικάρια του, που είχαν ταμπουρωθεί σε αυτό, μετά την ανακωχή το λήστευσαν σύμφωνα με τις εφημερίδες.

Αφίξεις πελατών στο ξενοδοχείο «Στέμμα» την δεκαετία 1863-1873. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Ανακοίνωση που σχετίζεται με το ξενοδοχείο στην εφημερίδα Αυγή το 1867. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Η καταχώριση σε εμπορικό οδηγό του 1875. Οδηγός εμπορικός, γεωγραφικός και ιστορικός των πλείστων κυριωτέρων πόλεων της Ελλάδος του έτους 1875: διαιρούμενος εις μέρη δύω : Έτος Α’, εκδιδόμενος κατ' έτος υπό Μιλτιάδη Μπούκα. Εν Αθήναις: τύποις Ελληνικής Ανεξαρτησίας, 1875. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Το 1873 καταχώριση που εντοπίστηκε στην εφημερίδα Χρόνος μας ειδοποιεί ότι η μία από τις δύο αίθουσες του εστιατορίου του ξενοδοχείου διατίθεται προς ενοικίαση.

Χρόνος, 13.8.1873. Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής

Από 1 Σεπτεμβρίου του 1879 το ξενοδοχείο ενοικιάζεται[6] και το 1880 πραγματοποιείται ανακαίνιση στο και σε ειδοποίηση ο νέος του διευθυντής, Περικλής Κονδύλης, ανακοινώνει την επαναλειτουργία του και περιγράφει τις νέες παροχές και εγκαταστάσεις.

Η ανακοίνωση της επαναλειτουργίας του ξενοδοχείου μετά από ανακαίνιση. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Το αρχικό κτήριο ήταν διώροφο, ενώ μόλις ανέβηκε ο συντελεστής δόμησης προστέθηκαν ο όροφος και το υπερώο με τα αετώματα και κατόπιν χτίστηκε κι ένας ακόμη όροφος.

Η κηδεία του Βασιλέως Γεωργίου Α τον Μάρτιο του 1913. Το ξενοδοχείο «Στέμμα» σε πρώτο πλάνο με το υπερώο και τα αετώματα. Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Κάποια στιγμή, πολύ αργότερα, το κτήριο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Ταμείου Υπαλλήλων της Κτηματικής Τράπεζας, και το 1988 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Έκτοτε ανακαινίστηκε και διατηρείται σε καλή κατάσταση.

Τελευταίος ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμπέτσος και στην πόρτα αναγραφόταν το όνομα της συζύγου του Αγγελική Κ. Καραμπέτσου. Ο Κωνσταντίνος Καραμπέτσος συγκέντρωνε χρήματα για να αγοράσει το πίσω μέρος του ξενοδοχείου και να το επεκτείνει. Όμως εξαιτίας της υποτίμησης επί Μαρκεζίνη έχασε αυτή την περιουσία και πέθανε εξαιτίας αυτού. Αυτές τις πληροφορίες μας τις έδωσε ο Κώστας Κουσιούρης, δισέγγονος του Κωνσταντίνου και της Αγγελικής Καραμπέτσου.

Η είσοδος του ξενοδοχείου. Πηγή: Κώστας Κουσιούρης.

Το κτήριο δεξιά, που λειτούργησε το ξενοδοχείο, όπως είναι σήμερα. Πηγή: Google eαrth

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Συλλογή Οδηγών ΕΛΙΑ.

Αι Αθήναι κατά το 1850 / Μ. Άννινου. Αθήνα: Ελευθερουδάκης, 19;;.

Εις την Αιολικήν οδόν κατά το 1863 / Κ.Η. Μπίρης.

Αθηναϊκαί Μελέται, τ. 2(1939)/ Ε. Σ. Λυκούδης.

Το κατάστημα της Εθνικής Τραπέζης αμυνόμενον φρούριον: Είκοσι Ιουνίου 1863 / Εμμ. Σ. Λυκούδης. Αθήνα: Ελευθερουδάκης, 19;;.

Αλήθεια, 22.9.1872, 25.9.1872, 9.10.1873.

Αυγή, 6.12.1861, 28.4.1866, 25.7.1867.

Ένωσις Ερμουπόλεως, 1862.

Εθνοφύλαξ, 1862.

Μέλλον, 11.2.1867.

Παλιγγενεσία, 12.5.1880.

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

3K00.090: Αφοί Μεγαλοοικονόμου, Γενικό Αρχείο 20ος.

Άλλες πηγές

Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Google earth

Βιβλιοθήκη της Βουλής

Σημειώσεις

[1] Στη θέση αυτή βρίσκονταν παλαιότερα τα κανόνια του ελληνικού πυροβολικού.

[2] Κυρίως ετοίμων ενδυμάτων (1900, 1930, 1991, 2007), υποδηματοπωλείο (1900, 1930, 1935), χαρτοπωλείο (1930, 1935, 1991), αργυραμοιβείο (1930, 1991) κ.α.

[3] 1862-1863.

[4] Στο βιβλίο Αι Αθήναι κατά το 1850 / Μ. Άννινου. Αθήνα: Ελευθερουδάκης, 19;; γίνεται εκτενής αναφορά στο ξενοδοχείο «Στέμμα» και στην εμπλοκή του στα αιματηρά γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί. σελ. 25, 33, 45.

[6] Ώρα, 17.3.1879.

Back