Ελλάς, Πάνθεον

Διεύθυνση: πλατείας Ομονοίας και Αγίου Κωνσταντίνου 2

Έτη λειτουργίας: 1901-1935 (ως Ελλάς) 1935-1959 (ως Πάνθεον)

Ιδιοκτήτης-Διευθυντής: Γ. Βισδάκης

Ένας από τους πρώτους οικοπεδούχους αλλά και οικιστές της πλατείας Ομονοίας ήταν ο αρχιτέκτων Λύσανδρος Καυταντζόλου, ο οποίος έχτισε την κατοικία του στη συμβολή της πλατείας με την Αγ. Κωνσταντίνου 2. Οι αθηναιογράφοι αναφέρονται σε αυτήν ως την «παλαιάν οικίαν Καυταντζόγλου». Χτίστηκε γύρω στο 1844 ή και λίγο αργότερα. Στην αρχή η οικία ήταν διώροφη με αετώματα, αλλά στα τέλη του 19^ου αιώνα προστέθηκε ένας ακόμη όροφος και τα αετώματα εξαφανίστηκαν. Στις αρχές του 20^ού αιώνα στέγασε το ξενοδοχείο «Ελλάς»[1]. Στους οδηγούς της εποχής εμφανίζεται από το 1901 ως το 1935. Στη συνέχεια μετονομάσθηκε σε «Πάνθεον» και λειτούργησε με  διευθυντή τον Γ. Βισδάκη μέχρι τα  τέλη της δεκαετίας του 1950.

Στο ισόγειο του κτηρίου στεγάστηκαν διάφορες επιχειρήσεις με πιο γνωστές το φαρμακείο Κωνσταντίνου και το καφενείο «Γορτυνία»[3], αγαπημένο στέκι ηθοποιών μιας και ήταν δίπλα στο θέατρο Κοτοπούλη.

Το κτήριο κατεδαφίστηκε το 1984 και στη θέση του υπάρχει σήμερα ένα πολυώροφο οικοδόμημα.

Αρχικά το ξενοδοχείο «Ελλάς», το 1900 δηλαδή, λειτούργησε στο κτήριο Πανεπιστημίου 68 και πλατεία Ομονοίας, εκεί δηλαδή που μετέπειτα λειτούργησαν τα ξενοδοχεία «Βικτώρια» και «Εξέλσιορ»[2].

Το ξενοδοχείο «Ελλάς», στο ισόγειο το φαρμακείο Κωνσταντίνου και δίπλα το παλιό θέατρο Κοτοπούλη. Πηγή: Ξενοδοχεία του χθες (FB).

Επιστολόχαρτο του ξενοδοχείου «Ελλάς». Συλλογή Εφήμερα (κωδικός τεκμηρίου: EPH.04.08.042). Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.

Το ξενοδοχείο «Πάνθεον» την περίοδο των έργων για τον ηλεκτρικό στην πλατεία Ομονοίας. Δίπλα το νέο θέατρο Κοτοπούλη. Πηγή: Γενικό Αρχείο 20^ος (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, 2E01.115)

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Σφαίρα στις 1.4.1957 ο Γιώργης Βισδάκης μοιράστηκε τις αναμνήσεις του για την πλατεία Ομονοίας. Ανάμεσα σε άλλα ενδιαφέροντα και νοσταλγικά αναφέρει: «Τί τα θες όμως, εγώ σαν… παληός που είμαι μ’ αρέσουν τα περασμένα και πάντα τη φέρνω στη θύμηση, έτσι όπως ήταν πριν τα 1900 […]».[4]

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Α΄, 1905-1906: 1er annee: 1905-1906 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1905

 Πανελλήνιος οδηγός: Το ελληνικόν ντιρέκτορι. Κάιρο, Αθήναι: Ανατολική Εταιρία Διαφημίσεων: Ν. Δαμασκός, 191;

Πανελλήνιος οδηγός: Έτος πρώτον: 1912 / υπό Κ. Σταματίου, Β. Μπουζούρας. Εν Αθήναις: τυπ. Εφημερίς των Εργατών, 1912

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ε΄, 1916 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήνα: [Ιγγλέσης], 1916

 Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ζ΄, Μεταπολεμική περίοδος: 1920-1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1920

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η΄. Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921

Ελληνικός οδηγός: 1921 / Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος και Σία. Αθήναι: Geo, 1921

 Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι΄, 1925-1926 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925

Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928

Οδηγός της Ελλάδος 1934 και 1935: Περίοδος Γ΄, Έτος Α. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1934

 Κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: Έκδοσις Ιουλίου 1937 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. Αθήναι: τυπ. Πυρσού, 1937

 Μέγας εμπορικός, βιομηχανικός, επαγγελματικός οδηγός Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων 1939 / διευθυντής Γαβρ. Γαβριηλίδης. Εν Αθήναις: Γαβριηλίδης, 1939

Εμπορικός και βιομηχανικός οδηγός Ελλάδος-Αιγύπτου-Κύπρου 1940. [χ. τ.]: [χ. ό.], 1940

 Πλατεια Ομονοίας: η καρδιά της Αθήνας / Κώστας Χ. Χατζιώτης. Αθήνα: Σύλλογος των Αθηναίων, 1992

Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021.

Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

2E01.115: Γενικό Αρχείο 20ός

Συλλογή Εφήμερα ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

EPH.04.08.042

 Άλλες πηγές

Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Tο 1930. Πλατεία Ομονοίας». Ilove Athens (blog) https://iloveoldathens.blogspot.com/2018/12/1930_42.html?fbclid=IwAR1h2dDDAMkwUyCNQ57JCk0hOzITcEX0EFq8VBkyZxFCboO-DTOBqpbOLP8