Ξενοδοχείο «Βυζάντιον», «Αττικής», «Βικτώρια»
Διεύθυνση: Πλατεία ΣυντάγματοςΈτη λειτουργίας: 1868;-1926.
Ιδιοκτήτες – Αδελφοί Κακουργιώται (1892-1893),
Ι. Κακουργιώτης Ι. και Λ. Ζαμάνος (1899)
Το αρχοντικό της οικογένειας Ανδρέα Κορομηλά στην πλατεία Συντάγματος χτίστηκε το 1853 ή 1855 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου και θα διέθετε τρεις ορόφους. Λέγεται ότι η βασίλισσα Αμαλία ζήτησε από τον Κορομηλά να μην κατασκευάσει τον τρίτο όροφο, για να μην στερηθεί τη θέα από τα ανάκτορα προς την Καστέλλα και τα μενεξεδένια δειλινά της. Το κτήριο απέκτησε τον τρίτο του όροφο μετά το 1862, δηλαδή μετά την έξωση του Όθωνα.
Αρχικά το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως η οικία της οικογένειας Κορομηλά, ενώ στο ισόγειο βρίσκονταν τα γραφεία του Κορομηλά με το περίφημο τυπογραφείο του. Το κτήριο ή μέρη του κτηρίου άρχισε να ενοικιάζεται από το 1855[1].
Μια αγγελία του 1868 μας ενημερώνει ότι ο Πολυζώης Πικόπουλος ιδρύει στο κτήριο αυτό ένα νέο ξενοδοχείο. Ωστόσο δεν αναφέρεται η επωνυμία του.Η ίδια αγγελία πληροφορεί ότι εκεί λειτουργούσε πριν η αυστριακή πρεσβεία.
Η αγγελία του 1868. Πηγή:Αλήθεια, 4.10.1868. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Φαίνεται να ονομάστηκε κάποια στιγμή «Βυζάντιον» και τον Σεπτέμβρη του 1874 ιδιοκτήτης και διευθυντής του γίνεται ο Ι. Μανούσος. Οι αγγελίες της εποχής μας πληροφορούν ότι το ξενοδοχείο ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 12 Σεπτεμβρίου του 1874 και είναι ένα από τα πολυτελέστερα της Αθήνας, που κατά τα προηγούμενα έτη[2] φιλοξένησε πρίγκιπες, δούκες, στρατηγούς, βαθύπλουτους ομογενείς, διάσημους περιηγητές, ενώ παρουσιάζονται αναλυτικά οι παροχές του.
Οι αγγελίες στην εφημερίδα Αλήθεια το 1874. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.
Αγγελία του ξενοδοχείου «Βυζάντιον» το 1875 στον Οδηγό εμπορικό, γεωγραφικό και ιστορικό. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Μετονομάστηκε σε ξενοδοχείο «Αττικής» ή «Hotel Attica's» το 1876 και ιδιοκτήτες του ήταν οι Αδελφοί Κακουργιώται. Στη παρακάτω λεπτομέρεια φωτογραφίας βλέπουμε την νέα επωνυμία του ξενοδοχείου και στην επόμενη διαφιμιστική καταχώρηση που εντοπίστηκε στο ημερολόγιο του Ραμπαγά:
Φωτογραφία του ξενοδοχείου υπό την επωνυμία Αττική. Πηγή: Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20όν αιώνα / Κώστα Η. Μπίρη . - 5η έκδ.- Αθήνα: Μέλισσα, 2005. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Καταχώρηση για τη λειτουργία και τις παροχές του ξενοδοχείου «Αττική». Πηγή: Ώρα, 1.10.1876. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Διαφήμιση του ξενοδοχείου Αττική στον Ραμπαγά το 1879. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Στις 12 Απριλίου του 1891 μετονομάσθηκε σε ξενοδοχείο «Victoria» ή «Βικτώρια». Εκείνη την περίοδο το ξενοδοχείο ανακαινίσθηκε. Ιδιάιτερη έμφαση στις διαφημίσεις της εποχής δίνεται στο γεγονός ότι διαθέτει «λαμπράς αιθούσας ιδιαίτερων γευμάτων, καπνιστήριον, αναγνωστήριον και ιδιαιτέρας αιθούσας Κυριών».
Διαφημιστικές καταχωρήσεις του «Βικτώρια» στην εφημερίδα Άστυ το διάστημα Απριλίου-Δεκεμβρίου του 1891. Πηγή Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.
Στο ισόγειο λειτούργησε αρχικά το καφενείο Ανατολή και αργότερα, γύρω στο 1897, το ζαχαροπλαστείο του Γεώργιου Ζαβορίτου, γνωστό και ως High Life, περίφημο για τις σοκολάτες, για τη γρανίτα και το παγωτό του. Το 1901, ο Γ. Ζαβορίτης αγόρασε όλο το Μέγαρο Κορομηλά. Σε διπλανό κτήριο προς την πλευρά της Μητροπόλεως, πηγές αναφέρουν ότι λειτουργούσε το καφενείο των Παρισίων του Καπερώνη. Αλλού αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο καφενείο λειτουργούσε στο Μέγαρο Γιαννόπουλου, πράγμα όμως που δεν φαίνεται να ισχύει, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί για το ξενοδοχείο «Μέγα».
Αριστερά της φωτογραφίας το ξενοδοχείο «Βικτώρια» και η ταμπέλα του καφενείου Ανατολή το 1895 περίπου. Πηγή: Κάθε Σάββατο στην Αθήνα (FB)
Η λήψη τα φωτογραφίας έχει πιθανότατα γίνει το 1897 από ένα από τα δωμάτια του ξενοδοχείου της «Αγγλίας» και μας επιτρέπει να διακρίνουμε τις πινακίδες του το καφεζαχαροπλαστείο του Ζαβορίτη ή «High Life». Πηγή: Athensopenmuseum
Όταν έκλεισε το ξενοδοχείο «Βικτώρια», σύμφωνα με τους οδηγούς εγκαταστάθηκε εκεί το Α΄ Σώμα Στρατού.
Δίπλα προς την πλευρά της Μητροπόλεως πηγές αναφέρουν ότι λειτουργούσε το καφενείο των Παρισιών.
Το Μέγαρο Κορομηλά, που φιλοξένησε εκδοτικό οίκο, ξενοδοχεία και διάσημα καφενεία κατεδαφίστηκε τον Αύγουστο του 1961 ή το 1963. Σήμερα στη θέση του βρίσκεται κτήριο που καταλαμβάνει ολόκληρο το τετράγωνο και στεγάζει υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και των Ελληνικών Ταχυδρομείων.
Το 1924 περίπου, το ξενοδοχείο «Βικτώρια» αριστερά και με το ξενοδοχείο «Αγγλία» δεξιά. Πηγή: εκδότης Φαραζής και Μιχαλόπουλος, Πλατεία Συντάγματος, Αθήναι. Συλλογή Καρτ ποστάλ (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, CP.CPATH.CPATH1.254)
Λίγο καιρό πριν κατεδαφιστεί στην Τραπεζική Οικονομοτεχνική Επιθεώρησις δημοσιεύτηκε η πληροφορία ότι σε ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Ερμού, Νίκης, Μητροπόλεως και πλατεία Συντάγματος επρόκειτο να χτιστεί ξενοδοχείο.
Η δημοσίευση για την ανέγερση ξενοδοχείου. Πηγή: Τραπεζική Οικονομοτεχνική Επιθεώρησις, αρ.3, Ιούλιος 1960. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.
Πηγές
Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:
Οδηγός της Ελλάδος: Εμπόριον, βιομηχανία, διοίκησις κλπ.: Commerce, industrie, administration etc. / Χ. Μακρίδου. Εν Αθήναις: τυπ. Λεωνή, 1892
Οδηγός της Ελλάδος: Εμπόριον, βιομηχανία, διοίκησις, ταξείδια, διευθύνσεις: Commerce, industrie, administration, voyages, adresses / Χ. Μακρίδου. Εν Αθήναις: τυπ. Νικολαΐδου, 1899
Οδηγός Αθηνών-Πειραιώς και των κυριοτέρων πόλεων της Ελλάδος 1900 / Σ. Κουσουλίνου. Εν Αθήναις: τυπ. Σπυρίδωνος Κουσουλίνου, 1900
Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Α 1905-1906: 1er annee: 1905-1906 / Νικολάου Γ. Ιγγλέση. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1905
Πανελλήνιος οδηγός: Το ελληνικόν ντιρέκτορι. Κάιρο. Αθήναι: Ανατολική Εταιρία Διαφημίσεων: Ν. Δαμασκός, 191;
Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικολάου Γ. Ιγγλέση. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921
Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι΄1925-1926 / Νικολάου Γ. Ιγγλέση. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925
Οδηγός των Αθηνών: ήτοι περιγραφή των μνημείων της αρχαίας και νέας πόλεως και των εν τοις μουσείοις αρχαιοτήτων / υπό Γεωργίου Σωτηριάδου. Εν Αθήναις: παρά τω εκδότη Καρόλω Μπεκ, 1888
Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20όν αιώνα / Κώστα Η. Μπίρη . - 5η έκδ.- Αθήνα: Μέλισσα, 2005
Η Αθήνα που ζήσαμε / Κώστα Δημητριάδη - 3η έκδ.- Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της "Εστίας", 1965
Η εν Αθήναις, κάποτε...: η πόλις και οι δρόμοι της διηγούνται την ιστορία τους / Διονύσιος Β. Ηλιόπουλος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000
Αθηναϊκές αναμνήσεις / Ισίδωρος Σαπήρας. Αθήνα: Φιλιππότης, 2001.
Καφενεία της παλιάς Αθήνας / Άρτεμις Σκουμπουρδή. Αθήνα: Δήμος Αθηναίων. Πολιτισμικός Οργανισμός, 199;
Αλήθεια, 4.10.1868, 26.9.1874, 28.9.1874
Άστυ 25.4.1891, 5,6.12-1891, 15,16.12.1891
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:
CP.CPATH.CPATH1.254: εκδότης Φαραζής και Μιχαλόπουλος, Συλλογή Καρτ ποστάλ
Άλλες πηγές
Κάθε Σάββατο στην Αθήνα (FB)
Athensopenmuseum
Σημειώσεις
[1] Αθηνά, εφημερίς πολιτική και φιλολογική 28.2.1855
<a data-cke-saved-href="#_ftnref1" href="#_ftnref1" data-cke-saved-name="_ftn1" name="_ftn1" style="color: rgb(7, 130, 193); background: url(" http:="" www.elia.org.gr="" backend="" ckeditor="" plugins="" link="" images="" anchor.png?t="E0LB")" left="" center="" 16px="" no-repeat="" rgb(255,="" 255,="" 255);="" border:="" 1px="" dotted="" rgb(0,="" 0,="" padding-left:="" 18px;="" cursor:="" auto;="" font-family:="" sans-serif,="" arial,="" verdana,="" "trebuchet="" ms";="" font-size:="" 13px;"="" title="">[2] Προφανώς αναφέρεται στη λειτουργία του ξενοδοχείου από το 1868. Βλέπε παραπάνω.