Ένα ξενοδοχείο «Βασιλικόν» λειτουργούσε στην οδό Ερμού, στο ύψος της πλατείας Συντάγματος. Υπάρχουν αναφορές ότι βρισκόταν εκεί από το 1853 ως το 1890.

Ανακοίνωση που εντοπίστηκε στο Άστυ, το 1891, αναφέρει ότι το «γνωστόν της πόλεως μας Βασιλικόν ξενοδοχείον του Λυκούργου Τσιρίκου» μεταφέρεται προσεχώς στη γωνία Σταδίου και Αιόλου, στην οικία Βασιλικής Μπαλάνου. Τελικά ξενοδοχείο «Βασιλικόν» δεν εγκαταστάθηκε τελικά εκεί, αλλά κάποιο άλλο. Δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα, αν και θεωρείται πιθανό, ότι πρόκειται για το «Βασιλικόν» της Ερμού.

Η ανακοίνωση του Άστεως. Πηγή: Άστυ, 17-18.8.1891. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το 1901 το ξενοδοχείο «Royal» (Βασιλικόν), ιδιοκτήτης του οποίου ήταν ο Θεόδωρος Τσαβλίρης, βρίσκεται στην οδό Σταδίου, κοντά στην πλατεία Συντάγματος, ενώ αναφέρεται και το εξής: «Βασιλικόν: ξενοδοχείον εγκατασταθέν εν οικία επίτηδες διά ξενοδοχείον ιδρυθείση». Το κτήριο στο οποίο εγκαταστάθηκε το ξενοδοχείο ήταν η οικία Βουγά[1], έργο του Τσίλερ και βρισκόταν απέναντι από τους Βασιλικούς Στάβλους και ανάμεσα στα μέγαρα Καλλιγά και Αφεντούλη. Το ξενοδοχείο διέθετε 50 επιπλωμένα δωμάτια, ηλεκτρικό ρεύμα και λουτρά θερμά και ψυχρά, όπως αναφέρεται στην παρακάτω καταχώριση.

Η καταχώριση για τη θέση του ξενοδοχείου το 1901. Πηγή: Ελλάς: ήτοι ιστορική, γεωγραφική και τοπογραφική περιγραφή της Ελλάδος και οδηγός των ταξειδιωτών και περιηγητών: (κατά τον Μπέντεκερ) / υπό Ευαγγελίδου και Μαυρογένη. Αθήναι: Βιβλιοπωλείον Κ. Ελευθερουδάκη, 1901. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Στο ΕΛΙΑ σώζεται επιστολή του Θ. Τσαβλίρη, προς τον έμπορο Καζανόβα στον Πειραιά, για την παράδοση 2 τόνων γαιάνθρακα. Στο επιστολόχαρτο εμφανίζεται το κτήριο του ξενοδοχείου, η θέση του, αλλά και η πλήρης επωνυμία του στα αγγλικά: «Grand Hotel Royal».

Η επιστολή του Θ. Τσαβλίρη. Πηγή: Συλλογή Εφημέρων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ (κωδικός EPH.04.08.049).

Ίδιο επιστολόχαρτο χρησιμοποίησε ο Τάκης Δημητριάδης, προφανώς όταν διέμεινε σε αυτό το ξενοδοχείο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Ο παραλήπτης της επιστολής είναι ο Δημοσθένης Βουτυράς, ένας από τους σημαντικότερους έλληνες διηγηματογράφους και πεζογράφους της ελληνικής λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Ο Τάκης (Δημήτρης) Δημητριάδης (1886-1958), περισσότερο γνωστός ως Ρήγας Γκόλφης, ήταν ποιητής, κριτικός και συνεργάτης του περιοδικού Ο Νουμάς, από τους πιο μαχητικούς δημοτικιστές της εποχής του.

Η επιστολή του Τάκη Δημητριάδη προς τον Δημοσθένη Βουτυρά. Πηγή: Αρχείο Δημοσθένη Βουτυρά, υποφάκελος 12.1, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το ξενοδοχείο «Βασιλικόν» γύρω στα 1900. Λεπτομέρεια από το παραπάνω επιστολόχαρτο. Πηγή: Αρχείο Δημοσθένη Βουτυρά, υποφάκελος 12.1, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το ξενοδοχείο λειτούργησε ως το 1933 σύμφωνα με τους οδηγούς της εποχής. Στα ισόγεια καταστήματα λειτούργησε το κατάστημα παιχνιδιών Πανελλήνιος Αγορά, το κατάστημα ανδρικών ειδών Σύδνεϋ Νοέλ[2] και αργότερα μάλλον στη θέση του, το ουζερί Απότσος. Το κτήριο που το φιλοξένησε, δηλαδή η οικία Βουγά κατεδαφίστηκε το 1970. Στην παρακάτω φωτογραφία διακρίνονται τα καταστήματα Πανελλήνιος Αγορά και Νοέλ, ενώ η λέξη pension, διακρίνεται σε ταμπέλα που κρέμεται στον πρώτο όροφο.

Αριστερά η Πανελλήνιος Αγορά και δίπλα το κατάστημα Σίδνεϋ Νοέλ. Πηγή: Η Αθήνα των Βαλκανικών πολέμων 1912-1913: Αναμνηστικό λεύκωμα / Γενική επιμέλεια: Μάνος Χαριτάτος. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.): Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, 1993.Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Ελλάς: ήτοι ιστορική, γεωγραφική και τοπογραφική περιγραφή της Ελλάδος και οδηγός των ταξειδιωτών και περιηγητών: (κατά τον Μπέντεκερ) / υπό Ευαγγελίδου και Μαυρογένη. Αθήναι: Βιβλιοπωλείον Κ. Ελευθερουδάκη, 1901

Greece: handbook for travellers / by Karl Baedeker. -3η έκδ.- Leipzig: Karl Baedeker, 1905

Οδηγός των Αθηνών / Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων. Αθήναι: λιθογραφείον Α. Κοντογόνη: τύποις Π. Λεώνη, 1906

Πανελλήνιος οδηγός: Έτος πρώτον: 1912 / υπό Κ. Σταματίου, Β. Μπουζούρας. Εν Αθήναις: τυπ. Εφημερίς των Εργατών, 1912

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ε΄, 1916 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήνα: [Ιγγλέσης], 1916

Πανελλήνιος εμπορικός και βιομηχανικός οδηγός: 1921-1922: 1921-1922 / γενικός διευθυντής Χαρ. Ανεμογιάννης. [Αθήνα]: [Πανελλήνιον Πρακτορείον Δημοσιεύσεων], 1921

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι΄, 1925-1926 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925

Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928

Οδηγός της Ελλάδος του έτους 1930 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Πυρσός, 1930

Εμπορικός οδηγός "Ο Ερμής" 1930. [Αθήνα]: Αλέξ. Τσαπόγας, Σπ. Κουντούρης, 1930

Η Αθήνα των Βαλκανικών πολέμων 1912-1913: Αναμνηστικό λεύκωμα / Γενική επιμέλεια: Μάνος Χαριτάτος. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.): Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, 1993

Η εν Αθήναις, κάποτε...: η πόλις και οι δρόμοι της διηγούνται την ιστορία τους / Διονύσιος Β. Ηλιόπουλος. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2000

Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021

Άστυ, 17-18.8.1891

Αρχεία ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Αρχείο Δημοσθένη Βουτυρά, υποφάκελος 12.1

Συλλογή Εφημέρων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

EPH.04.08.049

Άλλες πηγές

Wikipaedia

Σημειώσεις

[1] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ. 69.

[2] Το κατάστημα Νοέλ αναφέρεται στη γωνία Αμερικής και Σταδίου. Ωστόσο στη φωτογραφία εικονίζεται δίπλα από την Πανελλήνιο Αγορά. Ενδεχομένως μετακόμισε αργότερα απέναντι.

Back