Αρχικά το ξενοδοχείο «Μεγάλη Μασσαλία» του Θ. Καλκούνη λειτουργούσε στην περιοχή της Ομόνοιας και στην οδό Σταδίου 64, πιθανόν στο κτήριο που λειτούργησαν τα ξενοδοχεία «Μασσαλία» και «Απόλλων». Φαίνεται όμως ότι εκεί παρέμεινε για μικρό διάστημα.

Καταχώριση που επιβεβαιώνει τη λειτουργία του ξενοδοχείου στην οδό Σταδίου, κοντά στην Ομόνοια. Πηγή: Ελλάς: ήτοι ιστορική, γεωγραφική και τοπογραφική περιγραφή της Ελλάδος και οδηγός των ταξειδιωτών και περιηγητών: (κατά τον Μπέντεκερ) / υπό Ευαγγελίδου και Μαυρογένη. Αθήναι: Βιβλιοπωλείον Κ. Ελευθερουδάκη, 1901. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Τον Σεπτέμβριο του 1903 το ξενοδοχείο μεταφέρθηκε στη συμβολή Σταδίου 14 και Ομήρου 1, στο μέγαρο Μενάγια, αργότερα Δ. Καρελλά, απέναντι από την παλαιά Βουλή. Μετονομάσθηκε σε «Νέα Υόρκη» και ξεκίνησε να λειτουργεί στις 15 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου με διευθυντή πάλι τον Θ. Καλκούνη.

Η ανακοίνωση της μετακόμισης και της μετονομασίας του ξενοδοχείου. Πηγή: Αθήναι, 15.8.1903. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Η έναρξη των εργασίων του ξενοδοχείου «Νέα Υόρκη» στο μέγαρο Μενάγια ή Καρελλά, όπως ανακοινώθηκε στον Τύπο της εποχής. Πηγή: Σκριπ, 5.11.1903. Βουλή των Ελλήνων.

Επρόκειτο για ένα μεγαλοπρεπές ξενοδοχείο και διέθετε επιπλωμένα δωμάτια κατάλληλα για οικογένειες, αίθουσες για εκδηλώσεις, όπως γάμους, αίθουσα υποδοχής, εστιατόριο, αναγνωστήριο, ευρωπαϊκά λουτρά. Διαφημίζεται για την καθαριότητα και το καταρτισμένο προσωπικό του και ως ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία της Αθήνας.

Επιστολόχαρτο του ξενοδοχείου «Νέα Υόρκη». Πάνω αριστερά απεικονίζεται το μέγαρο Μενάγια ή Καρελλά. Πηγή: Συλλογή Εφημέρων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Αργότερα εγκαταστάθηκε εκεί το ξενοδοχείο «Πριγκηπικόν». Σε καταχωρίσεις που εντοπίστηκαν στον Τύπο της εποχής το κτήριο αναφέρεται ως μέγαρο Δ. Καρελλά, αλλά πρόκειται για το ίδιο κτήριο, όπως επιβεβαιώνεται από τα τεκμήρια. Ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Σεπτεμβρίου του 1912 υπό τη διεύθυνση των έμπειρων ξενοδόχων Γεώργιου Κουτσονίκα και του αδερφού του.

Οι διευθυντές στόχευαν στο να γίνει το ξενοδοχείο ένα από τα καλύτερα της Αθήνας. Διέθετε πολυτελή επίπλωση στα δωμάτια και γενικά σε όλους τους χώρους, αίθουσα εκδηλώσεων με πιάνο, πολύ καλό εστιατόριο, ευρωπαϊκά λουτρά, ανελκυστήρα και πρόθυμο προσωπικό.

Το 1929 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του ξενοδοχείου ο Ν.Π. Καραβίας, ο οποίος αναφέρεται και ως ιδιοκτήτης του. Το ξενοδοχείο διέθετε πια και τηλέφωνο, ενώ το 1932 είχε 37 δωμάτια και 75 κλίνες.[1]

Καταχώριση στην εφημερίδα Νέα Ημέρα Τεργέστης για την έναρξη της λειτουργίας του ξενοδοχείου «Πριγκηπικόν». Πηγή: Νέα Ημέρα Τεργέστης, 28.8.1912. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Η ταμπέλα του ξενοδοχείου «Πριγκηπικόν». Διακρίνονται τα χαρακτηριστικά μπαλκόνια του κτηρίου σε σχήμα κοχυλιού. Στο ισόγειο του κτηρίου λειτουργούσαν το βιβλιοπωλείο Μ. Σαλίβερος και το κατάστημα οπτικών Ράνιος. Πηγή: Εκ Θεμελίων / Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου-Γκενάκου. Αθήνα: Τράπεζα της Ελλάδος. Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης, 2020, σελ. 291. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Έπιστολόχαρτο του ξενοδοχείου «Πριγκηπικόν». Πηγή: Αρχείο Χαρισίου Βαμβακά, υποφάκελος 8.1. Αρχεία ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Η διαφημιστική καταχώριση του ξενοδοχείου «Πριγκηπικόν» το 1929. Ημερολόγιον Ιθάκης: Τόμος δεύτερος 1929 / Ένωσις των Απανταχού Ιθακησίων. Εν Αθήναις: Τύποις Εταιρείας - Π. Δ. Σακελλάριος , χ.χ. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1934 λειτουργεί εκεί ξενοδοχείο υπό την επωνυμία «Claridge»[2], αλλά σύμφωνα με τα τεκμήρια έμεινε εκεί για λίγους μήνες. Διαφημιζόταν ότι διέθετε ιδιαίτερα διαμερίσματα. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου στεγάστηκε εκεί το ξενοδοχείο «Ατλάντικ». Η απεικόνιση του κτηρίου στην καταχώριση για το «Ατλάντικ», η κοινή διεύθυνση, που από Σταδίου 12 γίνεται Σταδίου 14 αυτή την περίοδο, και ο ίδιος αριθμός τηλεφώνου οδηγούν στην υπόθεση ότι πρόκειται για το ίδιο κτήριο, δηλαδή το μέγαρο Μενάγια ή Καρελλά.

Η διαφημιστική καταχώριση του ξενοδοχείου «Claridge». Πηγή: Εστία, 15.10.1934. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Το ξενοδοχείο «Ατλάντικ», όπως διαφημίστηκε στην εφημερίδα Αθηναϊκά Νέα, 19.12.1934. Πηγή: Βιβλιοθήκη της Βουλής

Το μέγαρο Μενάγια, που στέγασε τα παραπάνω ξενοδοχεία, οικοδομήθηκε από τον αρχιτέκτονα Νικόλαο Β. Σαλίβερο στις αρχές του 20ού αιώνα, γύρω στο 1903. Αργότερα αναφέρεται ως μέγαρο Δ. Καρελλά. Η διεύθυνση είναι αρχικά Σταδίου 12 και Ομήρου 1, απέναντι από την παλιά Βουλή, ενώ αργότερα γίνεται Σταδίου 14 και Ομήρου 2. Επρόκειτο για ένα εκλεκτικιστικό κτήριο με χαρακτηριστικό τα μπαλκόνια του που έμοιαζαν με κοχύλια. Tα τεκμήρια, δηλαδή φωτογραφίες, καταχωρίσεις, επιστολόχαρτα από τις διάφορες περιόδους, βοήθησαν να τεκμηριωθεί ότι επρόκειτο για το ίδιο κτήριο, στο οποίο στεγάστηκαν με τη σειρά τα ξενοδοχεία: «Μεγάλη Μασσαλία», «Νέα Υόρκη», «Πριγκηπικόν», «Claridge» και «Ατλάντικ». Το κτήριο κατεδαφίστηκε το 1962 και επεκτάθηκε εκεί η Τράπεζα της Ελλάδος[3].

Η ανακοίνωση στον τύπο για την κατεδάφιση των κτηρίων, ώστε να επεκταθεί η Τράπεζα της Ελλάδος. Πηγή: Εξπρές, 19.12.1962. Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Ελλάς: ήτοι ιστορική, γεωγραφική και τοπογραφική περιγραφή της Ελλάδος και οδηγός των ταξειδιωτών και περιηγητών: (κατά τον Μπέντεκερ) / υπό Ευαγγελίδου και Μαυρογένη. Αθήναι: Βιβλιοπωλείον Κ. Ελευθερουδάκη, 1901

Greece: handbook for travellers / by Karl Baedeker. -3η έκδ.- Leipzig: Karl Baedeker, 1905

Οδηγός των Αθηνών / Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων. Αθήναι: λιθογραφείον Α. Κοντογόνη: τύποις Π. Λεώνη, 1906

Πανελλήνιος οδηγός: Το ελληνικόν ντιρέκτορι. Κάιρο, Αθήναι: Ανατολική Εταιρία Διαφημίσεων: Ν. Δαμασκός, 191;

Ελληνικός επαγγελματικός οδηγός 1932, 1933, Δαμάσκος,

Ελληνικός οδηγός: 1921 / Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος και Σία. Αθήναι: Geo, 1921

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ζ΄. Μεταπολεμική περίοδος: 1920-1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1920

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η΄. Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921

Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928

Ημερολόγιον Ιθάκης: Τόμος δεύτερος 1929 / Ένωσις των Απανταχού Ιθακησίων. Εν Αθήναις: Τύποις Εταιρείας - Π. Δ. Σακελλάριος , χ.χ.

Οδηγός της Ελλάδος του έτους 1930 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Πυρσός, 1930

Εμπορικός οδηγός "Ο Ερμής" 1930. [Αθήνα]: Αλέξ. Τσαπόγας, Σπ. Κουντούρης, 1930

Ελληνικός επαγγελματικός οδηγός 1933-1934 / διευθυντής Τάκης Χαιρόπουλος. [Αθήνα]: [χ.ό.], 1933

Επίσημος κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: 1936 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. [Αθήνα]: [χ.ό.], 1936

Ελληνικόν ευρετήριον 1937. [Αθήνα]: [χ.ό.], 1937

Κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: Έκδοσις Ιουλίου 1937 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. Αθήναι: τυπ. Πυρσού, 1937

Εμπορικός και βιομηχανικός οδηγός Ελλάδος-Αιγύπτου-Κύπρου 1940. [χ.τ.]: [χ.ό.], 1940

Guida di Atene: nuovissimo completo / Dionisio Lagussi. Atene: D. Lagussi, 1941

Εκ Θεμελίων / Κλεοπάτρα Παπαευαγγέλου-Γκενάκου. Αθήνα: Τράπεζα της Ελλάδος. Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης, 2020

Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021

Αθήναι, 15.8.1903

Νέα Ημέρα Τεργέστης, 28.8.1912

Εστία, 15.10.1934

Αρχεία ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Αρχείο Χαρισίου Βαμβακά, υποφάκελος 8.1.

Συλλογή Εφημέρων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Επιστολόχαρτο ξενοδοχείου «Νέα Υόρκη».

Άλλες πηγές

Βιβλιοθήκη της Βουλής

Αρχείο ΕΡΤ

Σημειώσεις

[1] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ. 206.

[2] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ. 128.

[3] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ. 174.

Back