Διεύθυνση: Πατησίων 51 και Αβέρωφ
Έτη λειτουργίας: 1929-198;
Ιδιοκτήτης-Διευθυντής: Οικογένεια Καραδόντη
Η οικογένεια Καραδόντη αναθέτει στους αρχιτέκτονες Αλέξανδρο Νικολούδη και Σωτήριο Μαγιάση [1] τη μελέτη και την κατασκευή ενός κτηρίου για ξενοδοχείο. Η ανέγερση ξεκίνησε το 1926 και ολοκληρώθηκε το 1928.[2] Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα δείγματα της ελληνικής εκδοχής του γαλλικού Art Nouveau.[3] Το οκταόροφο ξενοδοχείο «Ακροπόλ Παλάς» ανεγέρθηκε σε ένα οικόπεδο 13.452 μέτρων, το οποίο είχε πρόσοψη 33 μέτρων επί της οδού Πατησίων, 18 μέτρων πλάγια επί της οδού Αβέρωφ και 14 μέτρων στο πίσω μέρος επί της οδού Μάρνη.[4]
Το επιβλητικό κτήριο του ξενοδοχείου βρίσκεται απέναντι από το Πολυτεχνείο, στη συμβολή των οδών Πατησίων 51 και Αβέρωφ. Η ιστορία του συνδέεται με την έντονη κοσμική ζωή της Αθήνας του Μεσοπολέμου και της μεταπολεμικής εποχής και υπήρξε ένα από τα «grands hotels» της Αθήνας.[5]
Το «Ακροπόλ Παλάς» το 1930. Πηγή: Η Αθήνα μέσα από τον 19ο και 20ού αιώνα (FB)
Φωτ.29α Επιστολόχαρτο του ξενοδοχείου. Πηγή: Acropole Palace Hotel. S.A.E.H. Athens-Greece. telegr. Acropalace. teleph. 24.221, 24.222[Επιστολόχαρτο], 192;, κωδικός τεκμηρίου EPH000018. Συλλογή Εφήμερα. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Το 1932 διέθετε 118 δωμάτια με 160 κλίνες και το 1973 107 δωμάτια με 173 κλίνες.[6] Το 1961 σε έκθεση του ΕΟΤ αναφέρεται ότι διέθετε 90 δωμάτια με 169 κλίνες και 17 διαμερίσματα. Όλα τα δωμάτια διέθεταν ιδιαίτερο λουτρό, ενώ 4 είχαν μόνο ντους. Είχαν επίσης τηλέφωνο και φωτόσημα ειδοποίησης καμαριέρας με ανταπόκριση θυρωρείου.[7]
Το ξενοδοχείο διέθετε επίσης αίθουσα αναμονής και αίθουσα για τσάι, στην οποία η επίπλωση είχε σχήμα κυκλικό και υπήρχε και δεύτερος όροφος σε πολύ καλή κατάσταση. Το εστιατόριο χωρούσε 130 άτομα, οι τοίχοι ήταν επενδυμένοι με μάρμαρο και στην οροφή είχε πλαφονιέρες και κρυστάλλινους πολυελαίους. Τα σερβίτσια ήταν από πορσελάνη Βαυαρίας και τα μαχαιροπίρουνα επάργυρα. Διέθετε bar, roof garden, night club, κουρείο, κομμωτήριο και βεστιάριο. Είχε κεντρική θέρμανση και κεντρικό κλιματισμό σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους, αλλά και στο 60% των δωματίων και διέθετε 2 ανελκυστήρες. Η κεντρική σκάλα του ξενοδοχείου ήταν μεγάλων διαστάσεων και μαρμάρινη με σιδερένιο κιγκλίδωμα και ξύλινη χειρολαβή. Τα μεγάλα υαλοστάσια τριγύρω παρείχαν φυσικό φωτισμό στο χώρο.[8]
Άποψη από το εσωτερικό του ξενοδοχείου το 1964 περίπου. Πηγή: Αθήνα και πάλι Αθήνα (FB)
Στο πίσω τμήμα του ισογείου βρίσκονταν τα πλυντήρια, τα στεγνωτήρια, τα σιδερωτήρια, W.C. και ουρητήρια ανδρών. Στο μεσοπάτωμα ήταν τα γραφεία της επιχείρησης. Κάθε όροφος είχε 16 δωμάτια και 3 ή 4 διαμερίσματα. Ο τελευταίος όροφος όμως διέθετε 8 δωμάτια, τα οποία τα χρησιμοποιούσαν κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο. [9]
Από τα μπαλκόνια του έχουν κινηματογραφηθεί το 1973 τα πασίγνωστα στιγμιότυπα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, συμπεριλαμβανομένης της εισβολής του άρματος μάχης.
Το «Ακροπόλ Παλάς» λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του 1980 υπό την εταιρεία Α.Ε. Ξενοδοχειακών Επιχειρήσεων της οικογένειας Καραδόντη και το 1991 κηρύχθηκε διατηρητέο από το Υπουργείο Πολιτισμού,[10] στο οποίο και ανήκει, ενώ αργότερα άρχισε η αποκατάστασή του η οποία σήμερα έχει ολοκληρωθεί.
Το ξενοδοχείο σήμερα. Πηγή: Google earth.
Πηγές
Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:
Οδηγός Αθηνών - Πειραιώς - προαστείων - συνοικισμών: Ο τελειότατος και πληρέστατος των μέχρι τούδε εκδοθέντων. [Αθήνα] : Παμπροσφυγική , 1929
Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928
Οδηγός της Ελλάδος του έτους 1930 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Πυρσός, 1930
Εμπορικός οδηγός "Ο Ερμής" 1930. [Αθήνα]: Αλέξ. Τσαπόγας, Σπ. Κουντούρης, 1930
Ελληνικός επαγγελματικός οδηγός 1932-1933 / διευθυντής Τάκης Χαιρόπουλος
[Αθήνα]: [χ. ό.], 1932.
Ελληνικός επαγγελματικός οδηγός 1933-1934 / διευθυντής Τάκης Χαιρόπουλος. [Αθήνα]: [χ. ό.], 1933.
Κάρολος Φιξ Α.Ε.: Ημερολόγιον 1936 και οδηγός Αθηνών-Πειραιώς. Αθήνα: Κάρολος Φιξ Α.Ε., χ.χ.
Επίσημος κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: 1936 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. [Αθήνα]: [χ.ό.], 1936
Κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: Έκδοσις Ιουλίου 1937 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. Αθήναι: τυπ. Πυρσού, 1937
Μέγας εμπορικός, βιομηχανικός, επαγγελματικός οδηγός Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων 1939 / διευθυντής Γαβρ. Γαβριηλίδης. Εν Αθήναις: Γαβριηλίδης, 1939
«Η οδός Πατησίων: Το «Ακροπόλ Παλάς», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 28.3.1999.
«Παλαιά ξενοδοχεία της Αθήνας: Το ιστορικό Ακροπόλ’», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 8.10.2000.
Κτήρια ξενοδοχείων στην Αθήνα, τον Πειραιά και τα προάστια από την Οθωνική περίοδο έως και τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα / Ελένη Ε. Παπανδρέου. Αθήνα: ΕΜΠ, 2010
Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021.
Άλλες πηγές
Αρχαιολογία της πόλης των Αθηνών: Αρχείο Νεότερων Μνημείων http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx
Εισαγωγή στο έργο του αρχιτέκτονα Σ. Ι. Μαγιάση / Ν. Θ. Χολέβας, Αθήνα 1987.
Αθήνα και πάλι Αθήνα (FB)
Η Αθήνα μέσα από τον 19ο και 20ο αιώνα (FB)
Google earth
Σημειώσεις
[1] Ο πατέρας του αρχιτέκτονα υπήρξε ένας από τους πιο γνωστούς ξυλογλύπτες των Αθηνών.
[2] «Παλαιά ξενοδοχεία της Αθήνας: Το ιστορικό Ακροπόλ», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 8.10.2000, σ. 21.
Ν. Θ. Χολέβας, Εισαγωγή στο έργο του αρχιτέκτονα Σ. Ι. Μαγιάση, Αθήνα 1987.
[3] http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx
[4] Έκθεση ΕΟΤ 29.8.1961.
[5] «Η οδός Πατησίων: Το Ακροπόλ Παλάς», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 28.3.1999, σ. 13-14.
[6] Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021, σελ. 31.
[7] Έκθεση ΕΟΤ 29.8.1961.
[8] Έκθεση ΕΟΤ 29.8.1961.
[9] Έκθεση ΕΟΤ 29.8.1961.
[10] «Παλαιά ξενοδοχεία της Αθήνας: Το ιστορικό Ακροπόλ», Καθημερινή/Επτά Ημέρες, 8.10.2000, σ. 21.