Τουρίστ

Διεύθυνση: Ερμού και Βουλής 18

Έτη λειτουργίας: 1909-1955;

Ιδιοκτήτης - Διευθυντής: Λίγκας (1928), Μιχ. Ρούσσος, Κ. Παλαιολόγος

Το πενταώροφο κτήριο, που καταλαμβάνει το οικοδομικό τετράγωνο των οδών Ερμού, Βουλής, Σκόπα και Πετράκη, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1904-1906, με σκοπό να λειτουργήσει ως ξενοδοχείο, για λογαριασμό του αργυροχρυσοχόου Χρήστου Τσιτσόπουλου. Πριν την ανέγερση του κτηρίου, σε αυτό το σημείο υπήρχαν τρεις διώροφες νεοκλασικές κατοικίες του 19^ου αιώνα[1], που ο κατασκευαστής του 1904, αντί να τις γκρεμίσει, τις ενσωμάτωσε στο νέο κτήριο.

Υπό την επωνυμία «Τουριστικόν» ή «Tourist’s Palace» λειτούργησε για πρώτη φορά το 1906 και διέθετε 80 δωμάτια. Στο δίγλωσσο οδηγό που εκδίδει η επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων, υπό την Προεδρία της Α.Β.Υ. του Διαδόχου, για την Μεσολυμπιάδα του 1906 στην Αθήνα, το «Tourist» αναφέρεται ως «Ξενοδοχείο των Περιηγητών» και ως ένα από τα καλύτερα μεταξύ των 10 ξενοδοχείων που προτείνονται. Διέθετε ωραία δωμάτια, ασανσέρ και εστιατόριο και ήταν ένα από τα ομορφότερα της πόλης.[2] Τότε, η τιμή του δωματίου στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο ήταν 10 δραχμές. Από το 1914 ως το 1920 μετονομάσθηκε σε «Grand Hotel Continental et Tourist» ή «Μέγα Ξενοδοχείον των Περιηγητών» ή «Νέο-Tourist», αλλά στο τέλος επικράτησε το απλό «Tourist». Όλο το κτήριο εκείνη την περίοδο ήταν γνωστό και σαν «Μέγαρον Τσιτσόπουλου», από τον ιδιοκτήτη, του οποίου τα καταστήματα στεγάζονταν στο ισόγειο.

Φάκελος του ξενοδοχείου υπό την επωνυμία «Grand Hotel Continental et Tourist». Πηγή: Συλλογή Εφήμερων (κωδικός τεκμηρίου: EPH.04.08.027). Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Η είσοδος του ξενοδοχείου ήταν από την οδό Βουλής και μια μεγάλη μαρμάρινη σκάλα, που υπάρχει και σήμερα, οδηγεί στον πάνω όροφο, όπου τότε βρίσκονταν οι κύριοι χώροι της διοίκησης του ξενοδοχείου  και το κεντρικό κυκλικό μαρμάρινο κλιμακοστάσιο που επικοινωνούσε με τους υπόλοιπους τέσσερις ορόφους.

Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη διακόσμηση του κτηρίου. Οι οροφές όλων των χώρων είναι ζωγραφισμένες με μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων βασισμένων σε φυτικά ή γεωμετρικά μοτίβα.  Λίγο πριν το 1917 έγινε η πρώτη μεγάλη ανακαίνιση. Το ξενοδοχείο ηλεκτροφωτίστηκε, καθώς μέχρι τότε ο φωτισμός γινόταν με φωταέριο, ενώ οι ζωγραφιές καλύφθηκαν από περίτεχνες γύψινες διακοσμήσεις.

Ένας από τους μόνιμους πελάτες του ξενοδοχείου υπήρξε ο Δημήτριος Γούναρης, πριν γίνει πρωθυπουργός. Το ξενοδοχείο λειτούργησε και μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο.

Το ξενοδοχείο Tourist. Πηγή: Συλλογή Θωμά Σιταρά, Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Από το 1932 άρχισε σταδιακά να αλλάζει η χρήση του κτηρίου. Aπό την αρχή της λειτουργίας του, στο ισόγειο στεγάζονταν καταστήματα, τα οποία, μετά το 1932, επεκτάθηκαν στους δύο πρώτους ορόφους, μαζί με μερικά γραφεία. Εκείνη την περίοδο το ξενοδοχείο αντιμετώπιζε κρίση και γι αυτό περιόρισε τη λειτουργία του στους δύο τελευταίους ορόφους. Αν και προστέθηκε νέος ανελκυστήρας, λουτρά κ.λπ. το «Tourist» δεν μπόρεσε ή δεν έγινε προσπάθεια να εκσυγχρονιστεί και να διατηρήσει την αίγλη του. Διέκοψε οριστικά τη λειτουργία του τη δεκαετία του 1950 και η χρήση του μεγάρου ως ξενοδοχείου με την επωνυμία «Old Tourist» διακόπηκε οριστικά το 1961 περίπου, που μεταφέρθηκε στο παλαιό τριώροφο αρχοντικό της οικογένειας των Αφών Ηλία και Δημητρίου Δεληγιάννη, επί της οδού Νικοδήμου 31.

Ο Patrick Anderson, που διέμεινε στο ξενοδοχείο εκείνη την περίοδο, αναφέρει ότι επρόκειτο για ένα αξιοπρεπές ξενοδοχείο και ο διευθυντής του ήταν ένας ευγενικός και εξυπηρετικός άνθρωπος, που γνώριζε πολύ καλά τη γαλλική γλώσσα. Το δωμάτιο, που του είχε παραχωρηθεί είχε θέα σε ένα υπαίθριο κινηματογράφο και μάλιστα είχε τη δυνατότητα να βλέπει ολόκληρη την οθόνη.

Το 1965 εγκαταστάθηκε στο κτήριο το κατάστημα ΑΚΡΟΝ-ΙΛΙΟΝ-ΚΡΥΣΤΑΛ και έγιναν μεγάλες μετατροπές και αλλοιώσεις σε μεγάλο τμήμα του κτηρίου. Από το 1997 ως το 2000 αποκαταστάθηκαν πλήρως οι όψεις του κτηρίου, ενώ πραγματοποιήθηκε και ριζική ανακαίνιση στο εσωτερικό, ώστε να στεγαστεί πολυκατάστημα ενδυμάτων. Αυτή τη χρήση διατηρεί και σήμερα.

Για περισσότερες πληροφορίες για το ξενοδοχείο απευθυνθείτε στη Βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ.

Διαφημίση του ξενοδοχείου στην Νέα Ημέρα Τεργέστης, 1917. Πηγή: Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Φωτογραφίες από εσωτερικούς χώρους του ξενοδοχείου Τουρίστ. Από το βιβλίο Οδός Ερμού /  Γ. Λάμπρου. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ:

 Οδηγός των Αθηνών / Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων. Αθήναι: λιθογραφείον Α. Κοντογόνη: τύποις Π. Λεώνη, 1906

 Πανελλήνιος οδηγός: Έτος πρώτον: 1912 / υπό Κ. Σταματίου, Β. Μπουζούρα
Εν Αθήναις: τυπ. Εφημερίς των Εργατών, 1912

 Πανελλήνιος οδηγός: Το ελληνικόν ντιρέκτορι. Κάιρο Αθήναι: Ανατολική Εταιρία Διαφημίσεων: Ν. Δαμασκός, 191;

Ελληνικός οδηγός: 1921 / Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος και Σία. Αθήναι: Geo, 1921

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ε΄ 1916 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήνα: [Ιγγλέσης], 1916

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ζ΄. Μεταπολεμική περίοδος: 1920-1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1920

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η΄. Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921

 Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928. -(Οδηγοί Ιγγλέση )

 Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι΄, 1925-1926 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925

 Ελληνικόν ευρετήριον 1937. [Αθήνα]: [χ. ό.], 1937

Οδός Ερμού / Γιάννης Λ. Λάμπρου. Αθήνα: [χ. ό.], 2001

«Οι περιπέτειες του Tourist» / Νίκος Μπελαβίλας και Βάσω Τρόβα, Καθημερινή. Επτά Ημέρες, 8.10.2000, σ. 27-30.

First steps in Greece / Patrick Anderson, 1958

Νέα Ημέρα Τεργέστης, 1917

Συλλογή Εφημέρων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Κωδικός: EPH.04.08.027

Άλλες πηγές
Αρχείο Νεότερων Μνημείων (http://www.eie.gr/archaeologia/gr/arxeio.aspx)