Άκταιον
Διεύθυνση: Λεωφόρος Ποσειδώνος, Φάληρο
Έτη λειτουργίας: 1903-1940
Διευθυντής: Α. Μελιέ
Το ξενοδοχείο «Άκταιον» βρισκόταν στις ακτές του Νέου Φαλήρου. Κατασκευάστηκε στο σημείο όπου παλαιότερα υπήρξε η έπαυλη του Κωνσταντίνου Γιαννόπουλου, η οποία κατασκευάστηκε το 1875 και θεωρείται πως ήταν η πρώτη κατοικία στη σύγχρονη περιοχή του Νέου Φαλήρου.[1] Το κτήριο του ξενοδοχείου θεμελιώθηκε το 1900 για λογαριασμό του Ιωάννη Πεσμαζόγλου, τραπεζίτη, διευθυντή της Τράπεζας Αθηνών. Αρχιτέκτονας του κτηρίου ήταν ο Πάνος Καραθανασόπουλος, μαθητής του Τσίλερ και για να φτιαχτεί ξοδεύτηκε το αμύθητο για την εποχή ποσό των 2.500.000 εκατομμυρίων δραχμών.[2]
Το ξενοδοχείο «Άκταιον». Πηγή: Άκταιον. Νέον Φάληρον. Συλλογή καρτ ποστάλ, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ (κωδικός τεκμηρίου: CP.CPS.CPSPAL2.076)
Χτίστηκε ακολουθώντας τα πρότυπα των παραλιακών ξενοδοχείων που ανθούσαν στις ευρωπαϊκές λουτροπόλεις. Με την ολοκλήρωσή του ενοικιάστηκε μακροχρόνια στον Α. Μελιέ (A. Meslier), επιχειρηματία και ιδιοκτήτη του Ξενοδοχείου «Κρυστάλλ Παλλάς» στην Κωνσταντινούπολη[3]. Εγκαινιάστηκε την 1η Ιουνίου του 1903[4] και για δεκαετίες ήταν το κέντρο της αναψυχής για την ελίτ της Αθήνας, αλλά και των υψηλών επισκεπτών -εστεμμένων, επιχειρηματιών, ζάπλουτων της εποχής.
Διαφημιστική καταχώρηση του ξενοδοχείου. Πηγή: Ημερολόγιον εγκυκλοπαιδικόν: του 1906: έτος ΣΤ. / Ι. Α. Βρετού. Εν Αθήναις: Βιβλιοπωλείον της Εστίας: Εκδότης Ι. Δ. Κολλάρος, 1905. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Περιγραφή του ξενοδοχείου «Άκταιον» στην Εφημερίδα των Κυριών. Πηγή: Λύκειον των Ελληνίδων: Το ξεκίνημα όπως το καταγράφει η "Εφημερίς των Κυριών" / επιμέλεια-σχόλια Νίκος Ανδριώτης. Αθήνα: [χ.ό]., 2011. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Διέθετε 160 δωμάτια, καφέ, 2 εστιατόρια, 2 αίθουσες χορού, ζαχαροπλαστεία, κομμωτήριο γυναικών, σαλόνι αναγνωστηρίου, σαλόνι αλληλογραφίας, τεράστιους κήπους, ενώ ο Τσελεμεντές δούλευε στην κουζίνα του. Διέθετε αραβική αίθουσα, αίθουσα Πομπηίας, ελληνική αίθουσα με ανάλογους διάκοσμους και διαμόρφωση.
Εσωτερικοί χώροι ξενοδοχείου «Άκταιον». Πηγή: Γενικό Αρχείο 19ος αιώνας. Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ (κωδικοί τεκμηρίων: L106.006, L106.007, L106.010, L106.017, L106.022, L106.024)
Στην περίοδο των Βαλκανικών πολέμων το ξενοδοχείο μετατράπηκε σε Ναυτικό Νοσοκομείο και το 1922 έγινε κατάλυμα των Μικρασιατών προσφύγων. Το 1935 φιλοξένησε τον γνωστό κινηματογράφο Γκρέκα, ενώ κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου καταλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους κατακτητές και στη συνέχεια βομβαρδίστηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις. Το ισόγειο του ξενοδοχείου, το οποίο διατηρήθηκε, έγινε νυχτερινό κέντρο με την επωνυμία “ΣΙΝΙΚΟΝ” ενώ αργότερα μετονομάσθηκε σε ”Studio 254″. Το 1970 ξεκίνησε η τμηματική κατεδάφισή του και το 1990 έγινε η ολική κατεδάφισή του. Είχε στατικά προβλήματα. Σήμερα στη θέση του βρίσκεται το ιδιωτικό νοσοκομείο Μετροπόλιταν.[5]
Ξενοδοχείο «Άκταιον», 1904. Πηγή: Ξενοδοχείο Άκταιον, εξωτερική άποψις, 1904. Γενικό Αρχείο 20ος αιώνας, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ (κωδικός τεκμηρίου: L106.004)
Αύρα
Διεύθυνση: Λεωφόρος Ποσειδώνος 22, Φάληρο
Έτη λειτουργίας: 1905 – 1940;
Διευθυντής: Ι. Τσάμης
Το ξενοδοχείο «Αύρα» βρισκόταν στην Λεωφόρο Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο και το κτήριο, που το στέγασε, κατασκευάστηκε το 1904 για ξενοδοχείο και άνηκε στον Ιωάννη Τσάμη. Επρόκειτο για ένα τετραώροφο κτήριο που σχεδίασε ο μηχανικός Κωνσταντίνος Μαρούδης και στοίχισε περισσότερο από 250.000 δραχμές[6].
Ήταν ένα πολυτελές ξενοδοχείο με πολυτελή έπιπλα, ευρύχωρα δωμάτια, μεγάλα σαλόνια, αίθουσα μουσικής και φημισμένο εστιατόριο με ευρωπαϊκή και ανατολίτικη κουζίνα.
Λειτούργησε από το 1905 ως το 1940 περίπου.
Το ξενοδοχείο «Αύρα» το 1905. Πηγή: Πανελλήνιον λεύκωμα: Ετησία εικονογραφημένη εθνική επιθεώρησις. Έτος Α 1905 / Παναγιώτου Σ. Σαββίδου. Εν Αθήναις: Εκ του τυπογραφείου Π. Α. Πετράκου, 1905. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Μενού του εστιατορίου του ξενοδοχείου. Πηγή: Συλλογή Εφήμερα (κωδικός τεκμηρίου: EPH.04.11.015). Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Διαφημιστική καταχώρηση του ξενοδοχείου «Αύρα». Πηγή: Εθνικόν ημερολόγιον: χρονογραφικόν, φιλολογικόν και γελοιογραφικόν του έτους 1910: έτος εικοστόν πέμπτον / Κωνστ. Φ. Σκόκου. Εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου "Εστία" Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρη,, 1910. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Κύματα
Διεύθυνση: Κρόνου 2, Παλαιό Φάληρο
Έτη λειτουργίας: 1933; -
Διευθυντής: Κ.Α. Ψαρράς
Το 1910 το ξενοδοχείο «Κύματα» με διευθυντή τον Κ.Α. Ψαρρά αναφέρεται να λειτουργεί στην συμβολή της οδού Κρόνου 2 με τη Λεωφόρο Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο.
Διέθετε καθαρά και ευάερα δωμάτια, εστιατόριο a la carte, πρόθυμο και ευχάριστο προσωπικό ενώ όλα τα καλοκαιρινά βράδια διατηρούσε ορχήστρα και χορωδία.
Διαφήμιζε τα γλυκίσματα του εστιατορίου του, όπως το παγωτό και τις καλές τιμές που διατηρούσε.
Διαφημιστική καταχώρηση του ξενοδοχείου. Πηγή: Εθνικόν ημερολόγιον: χρονογραφικόν, φιλολογικόν και γελοιογραφικόν του έτους 1910: έτος εικοστόν πέμπτον / Κωνστ. Φ. Σκόκου. Εν Αθήναις: εκ του τυπογραφείου "Εστία" Κ. Μάισνερ και Ν. Καργαδούρη,, 1910. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Το ξενοδοχείο «Κύματα», το 1910. Πηγή: Αθήνα: μεταμορφώσεις του αστικού τοπίου: από τη Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου / σχόλια Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη. Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη, 2009, σελ. 140. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Φαληρικόν
Διεύθυνση: , Φάληρο
Έτη λειτουργίας: 1930; - 1940;
Διευθυντής:
Τη δεκαετία του 1930 αναφέρεται στο Παλαιό Φάληρο το ξενοδοχείο «Φαληρικόν».
Διέθετε 50 δωμάτια, αίθουσες χορού, τελετών, συναυλιών, εστιατορίου (γαλλική κουζίνα). Είχε εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης και έκανε διανομή θερμού και ψυχρού νερού σε όλα τα δωμάτια.
Διαφήμιζε την προνομιακή τοποθεσία του και τη μαγευτική θέα προς τον Σαρωνικό.
Διαφημιστική καταχώρηση του ξενοδοχείου «Φαληρικόν». Πηγή: Πανελλήνιος εμπορικός οδηγός : Τόμος Β: Αφρική: 1933. Κάιρο : Ερμής, 1933. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Φάληρον (Grand Hotel de Phalere)
Διεύθυνση: , Φάληρο
Έτη λειτουργίας: 1870-1940;
Διευθυντής:
Το 1870 ξεκινά τη λειτουργεία του το «ξενοδοχείο του Φαλήρου» των Δανιήλ και Κακουριώτη στην περιοχή του Φαλήρου. Αρχικά λειτούργησε ως ξενοδοχείο φαγητού και ήταν ένα πολυτελές εστιατόριο της εποχής που το καλοκαίρι συγκέντρωνε τον καλύτερο κόσμο της Αθήνας[7].
Το 1879 πραγματοποιείται ανακαίνιση του εστιατορίου και ανακοινώθηκε ότι το ξενοδοχείο διέθετε δωμάτια για ύπνο που νοικιάζονταν με ή χωρίς έπιπλα[8]. Οι νέοι διευθυντές ήταν οι Γεώργιος Ξυδής και Λεωνίδας Δανιήλ.[9]
Το 1889 ανέλαβε τη διεύθυνση του ξενοδοχείου με την επωνυμία «Grand Hotel de Phalere» ο Γεώργιος Κακουριώτης και το 1901 αναφέρεται στη διεύθυνση και ο γιος του.[10]
Το ξενοδοχείο το 1910. Πηγή: Συλλογή καρτ ποστάλ, Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ /ΜΙΕΤ.
Μετά από συνεχείς ανακαινίσεις έφτασε, στα 1912 τον αριθμό των 200 δωματίων και τη διεύθυνση του ξενοδοχείου ανέλαβε ο Μιχαήλ Ρούσσος που συνέδεσε το όνομά του με την περίοδο της μεγάλης ακμής του.
Στο ισόγειο του ξενοδοχείου λειτουργούσε το πολυτελές ζαχαροπλαστείο Κοντογιάννη - Ρήγα, με την ορχήστρα του, όπου σύχναζαν οι γνωστότεροι Αθηναίοι και Πειραιώτες.
Το ξενοδοχείο κατεδαφίστηκε μερικώς στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Ό,τι είχε απομείνει κατεδαφίστηκε το 1968.
Τιμολόγιο του ξενοδοχείου το 1889. Πηγή: Μέγα ξενοδοχείον εν Φαλήρω Grand Hotel [Τιμολόγιο]: A Phalere. Tenu par Kakouriotis, [χ.τ.]: B. Cocota, 1889 (κωδικός τεκμηρίου EPH000159). Συλλογή Εφήμερα. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Επιστολόχαρτο του ξενοδοχείου. Πηγή:Hotel de Phalere[Επιστολόχαρτο]: propr. M. Roussos, 1915. (κωδικός τεκμηρίου EPH000164). Συλλογή Εφήμερα.. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Άλλα ξενοδοχεία στην περιοχή του Φαλήρου και στις γύρω περιοχές.
Τη δεκαετία του 1870 το ξενοδοχείο του Σταθμού της Σιδηροδρομικής Εταιρείας λειτουργούσε ως εστιατόριο και καφενείο. Αργότερα άρχισε να λειτουργεί και ως ξενοδοχείο ύπνου.[11]
Το ξενοδοχείο του Σταθμού της Σιδηροδρομικής Εταιρείας στο Φάληρο. Πηγή: Αθήνα: μεταμορφώσεις του αστικού τοπίου: από τη Νεοελληνική Ιστορική Συλλογή Κωνσταντίνου Τρίπου / σχόλια Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη. Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη, 2009, σελ. 139. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ.
Το 1883 αναφέρεται ότι κάποιο ξενοδοχείο «Νέον Φάληρον» του Ιωάννη Ασλάνη λειτουργούσε ως εστιατόριο και ως ξενοδοχείο ύπνου στην περιοχή του Φαλήρου.
Το 1917 το ξενοδοχείο «Φραγκιάκομο» βρισκόταν επί της Λεωφόρου Ποσειδώνος στο Παλαιό Φάληρο και θεωρείτο ένα από τα καλύτερα οικογενειακά ξενοδοχεία[12]. Λειτούργησε μέχρι το 1938. Κατεδαφίστηκε στα τέλη του 1974.
Το ξενοδοχείο Φραγκιάκομο. Πηγή: eBay (χωρίς ταυτότητα).
Το ξενοδοχείο «Ερύμανθος» στον Άλιμο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1920 και το κτήριο του, που σώζεται μέχρι σήμερα, εκπροσωπεί απόλυτα την μεσοπολεμική αρχιτεκτονική, φέροντας ωστόσο και πολλά εκλεκτικιστικά στοιχεία.
Το ξενοδοχείο «Νίκη» ήταν το δεύτερο ξενοδοχείο του Ι. Τσάμη που διατηρούσε στην περιοχή του Φαλήρου.
Τα ξενοδοχείο «Αύρα» και «Νίκη» στο Παλαιό Φάληρο σε διαφημιστική καταχώρηση της εποχής. Πηγή: Οδηγός της Ελλάδος 1934 και 1935: Περίοδος Γ. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1934. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ
Το 1930 ο Ανδρέας Αλεβιζάτος διατηρούσε ξενοδοχείο στο Φάληρο.
Το 1933 το ξενοδοχείο «Miramare» λειτουργούσε στο Παλαιό Φάληρο, στη λεωφόρο Ποσειδώνος 27 με διευθυντή τον Ευστάθιο Μπούρα. Το 1937 είχε μετονομασθεί σε «Κάρλτον». Το κτήριο που στέγαζε το ξενοδοχείο κατασκευάστηκε πριν το 1928 και κατεδαφίστηκε το 1966.
Ζευγάρι ποζάρει έξω από το ξενοδοχείο «Κάρλτον». Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο.
Το ξενοδοχείο «Λίντο» με διευθυντή τον Κωνσταντίνο Κίτσο λειτουργεί στη Λεωφόρο Ποσειδώνος στην περιοχή του Παλαιού Φαλήρου το 1933.
Το 1936 το ξενοδοχείο «Έρση» λειτουργούσε στον αριθμό 25 της Λεωφόρου Ποσειδώνος. Την ίδια χρονιά ο Μάναρης διατηρούσε το ξενοδοχείο «Θέμις» στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης στη Γλυφάδα.
Το 1937 το ξενοδοχείο «Ράμλι» βρισκόταν στην οδό Κεχαγιά 7 και το ξενοδοχείο «Φρύνη» αναφέρεται ότι λειτουργούσε στη Λεωφόρο Ποσειδώνος 24.
Σημειώσεις
[1] Wikipedia
[2] Ταξιδιώτες και ξενοδοχεία της παλιάς Αθήνας/Μαρία Δανιήλ (αρχιτέκτονας-διδάκτωρ ΕΜΠ)- Διάλεξη στο Μουσείο Ιστορίας του Παλιού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόλου 5, Αθήνα – 17/2/2020.
[3] Wikipedia
[4] Wikipedia
[5] Ταξιδιώτες και ξενοδοχεία της παλιάς Αθήνας/Μαρία Δανιήλ (αρχιτέκτονας-διδάκτωρ ΕΜΠ)- Διάλεξη στο Μουσείο Ιστορίας του Παλιού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόλου 5, Αθήνα – 17/2/2020.
[6] Πανελλήνιον λεύκωμα: Ετησία εικονογραφημένη εθνική επιθεώρησις. Έτος Α 1905 / Παναγιώτου Σ. Σαββίδου. Εν Αθήναις: Εκ του τυπογραφείου Π. Α. Πετράκου, 1905, σελ.158.
[7] Ψαλλίδω, αρ.44, 31.5.1870.
[8] Ώρα, 29.5.1880
[9] Ώρα, 23.5.1879.
[10] Ελλάς: ήτοι ιστορική, γεωγραφική και τοπογραφική περιγραφή της Ελλάδος και οδηγός των ταξειδιωτών και περιηγητών: (κατά τον Μπέντεκερ) / υπό Ευαγγελίδου και Μαυρογένη. Αθήναι: Βιβλιοπωλείον Κ. Ελευθερουδάκη, 1901.
[11] Αλήθεια, 18-7-1872.
[12]Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι: 1925-1926 / Νικολάου Γ. Ιγγλέση. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925.