Στη γωνία Αθηνάς και Ευριπίδου βρίσκεται ένα επιβλητικό οικοδόμημα, το μέγαρο Σ. Αποστολίδου. Πρόκειται για ένα τριώροφο γωνιακό νεοκλασικό κτήριο με πολύ αξιόλογα αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία. Υπάρχουν αλλεπάλληλες συμμετρίες. Έτσι η κεντρική όψη διαιρείται σε τρία τμήματα. Το κεντρικό τονίζεται ιδιαίτερα από τα δύο μπαλκόνια στους ορόφους και τα αετώματα στα ανοίγματα. Τα πλαϊνά έχουν αέτωμα μόνο στο κεντρικό άνοιγμα και μικρό μπαλκόνι στους ορόφους. Υπάρχουν διαχωριστικές ταινίες ορόφων, γείσο με γεισίποδες και οδοντωτή ταινία. Στο ισόγειο, το κεντρικό τμήμα έχει γεφυρωμένα τοξωτά ανοίγματα. Είναι αλλοιωμένο από βιτρίνες, επιγραφές και στέγαστρα. Στις πλαϊνές όψεις οι συμμετρίες τονίζονται από μπαλκόνια και αετώματα στους κεντρικούς άξονες. Επέκτασή του πραγματοποιήθηκε το 1900. Αποτελεί χαρακτηριστική έκφραση του αθηναϊκού κλασικισμού, όπως αυτός διαμορφώθηκε κατά το τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα. Η απλότητα της οργάνωσης της όψης μας δίνει μια εικόνα του αστικού ύφους της Αθηνάς στο τέλος του 19ου αιώνα.

Το κτήριο χτίστηκε το 1875 για να στεγάσει ξενοδοχείο και είναι ένα από τα ελάχιστα κτήρια που κατασκευάστηκαν εξαρχής γι’ αυτή τη χρήση. Τα περισσότερα ξενοδοχεία της εποχής στεγάστηκαν σε πρώην κατοικίες. Έτσι, το 1899, στον Οδηγό της Ελλάδος του Μακρίδη, αναφέρεται ότι στο συγκεκριμένο κτήριο λειτουργεί το ξενοδοχείο «Βενετία» ως το 1935[1].

Το 1932, μετά από μικρή ανακαίνιση, διαφημίζεται στον τύπο της εποχής, ως εξής : «Επί της πλατείας του Βαρβακείου και διασταυρώσεως των οδών Αθηνάς και Ευρυπίδου παρά την Νέαν Αγοράν. Μέγαρον μεγαλοπρεπέστατον, με αιθούσας και δωμάτια ευρύχωρα, ευάερα και πλουσίως διεσκευασμένα, ικανά να περιποιηθούν τας μεγαλητέρας οικογενείας. Καθαριότης βραυευμένη και υπηρεσία προθυμοτάτη»[2].

Ο Χαρίλαος Πατέρας στο βιβλίο του Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 ( Αθήνα: Συλλογές, 2021) αναφέρει ότι το 1932 συστεγάζονται σε αυτό το κτήριο δύο ξενοδοχεία το Βενετία Α με 15 δωμάτια και 32 κλίνες και το Βενετία Β με 16 δωμάτια και 43 κλίνες.

Το 1936, μετονομάσθηκε σε «Λήμνος» καιο ξενοδόχος Πέτρος Χατζηπέτρου, ζητά από τον ΕΟΤ άδεια λειτουργίας «ξενοδοχειακής επιχείρησις εις το επί της οδού Ευρυπίδου 32 και Αθηνάς κτηρίου, υπό την επωνυμίαν η «Λήμνος»[3] ενώ σε διενεργηθείσα επιθεώρηση του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού το 1939 –στην οποία επισημαίνονται αρκετές ελλείψεις– εμφανίζεται σαν Ε΄ τάξεως ξενοδοχείο. Το 1951 σε άλλη επιθεώρηση, όπου ιδιοκτήτης του ακινήτου εμφανίζεται ο Χρ. Καλόχρηστος και επιχειρηματίας ο Π. Χατζηπέτρου, αναφέρεται ότι το διώροφο ξενοδοχείο με την επωνυμία «Λήμνος», έχει 4 μονόκλινα, 19 δίκλινα, 2 τρίκλινα και 3 τετράκλινα, έχει 4 αποχωρητήρια (από 2 σε κάθε όροφο), θυρωρείο, εστιατόριο και μπαρ. Δεν διέθετε θέρμανση, ανελκυστήρα, τηλέφωνα και τρεχούμενο νερό στα δωμάτια.

Συνέχισε να λειτουργεί ως το 1965, αλλά σε άλλο κτήριο, μετά από αίτημα του Π. Χατζηπέτρου, στις 20.10.65. Έτσι μεταφέρθηκε λόγω παλαιότητας και κτηριολογικών ελλείψεων, στην «επί της οδού Πατρώου 3 οικοδομήν, ιδιοκτησίας Β. Κονοφάου, συγκειμένην εκ 5 ορόφων δυνάμεως 25 εν όλω κυρίων δωματίων […]»[4].

Το κτήριο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο νεότερο μνημείο το 1989. Ανήκει στα Ψυγεία Όλυμπος και σε άλλους 30 ιδιοκτήτες και αυτό είναι το πρόβλημα σε σχέση με τη συντήρησή του. Σήμερα, αν και εγκαταλελειμμένο, εντυπωσιάζει ακόμα.

Το ξενοδοχείο Βενετία τη δεκαετία του 1960. Πηγή: φωτογράφος Δημήτρης Παπαδήμος, οδός Αθηνάς. Αρχείο Δημήτρης Παπαδήμου και Ελένης Φραγκιά (Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, DP25.11.03)

Αριστερά η Βαρβάκειος Αγορά . Δεξιά το Μέγαρο Σ. Αποστολίδου με την επωνυμία του ξενοδοχείου «Βενετία» να διακρίνεται (1899-1910). Πηγή: Η Αθήνα μέσα στο χρόνο (FB)

Πηγές

Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

Οδηγός της Ελλάδος: Εμπόριον, βιομηχανία, διοίκησις, ταξείδια, διευθύνσεις: Commerce, industrie, administration, voyages, adresses / Χ. Μακρίδης. Εν Αθήναις: τυπ. Νικολαΐδου, 1899

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Α΄, 1905-1906: 1er annee: 1905-1906 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1905

Οδηγός Ελλάδος: Έτος Ε΄, 1916 / Νικολάου Γ. Ιγγλέση. Αθήνα: [Ιγγλέσης], 1916

Ελληνικός οδηγός: 1921 / Ιδιοκτησία εταιρείας Κυριέρης-Γιαννόπουλος και Σία. Αθήναι: Geo, 1921

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Η΄. Παλαιά Ελλάς-Νέα Ελλάς: 1921 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1921

Οδηγός της Ελλάδος: Έτος Ι΄, 1925-1926 / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. [Αθήνα]: [Ιγγλέσης], 1925

Οδηγός Ελλάδος Ιγγλέση: Έκδοσις ΙΑ΄ / Νικόλαος Γ. Ιγγλέσης. Αθήναι: Ιγγλέσης, 1928

Μέγας εμπορικός, βιομηχανικός, επαγγελματικός οδηγός Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων 1939 / διευθυντής Γαβρ. Γαβριηλίδης. Εν Αθήναις: Γαβριηλίδης, 1939

Πανελλήνιος οδηγός: Έτος πρώτον: 1912 / υπό Κ. Σταματίου, Β. Μπουζούρα. Εν Αθήναις: τυπ. Εφημερίς των Εργατών, 1912

Ελληνικόν ευρετήριον 1937. [Αθήνα]: [χ.ό.], 1937

Κατάλογος συνδρομητών τηλεφώνου: Αθηνών, Πειραιώς, περιχώρων: Έκδοσις Ιουλίου 1937 / Ανώνυμος Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία. Αθήναι: τυπ. Πυρσού, 1937

Ο κόσμος της Ευριπίδου και των πέριξ: Ευριπίδου, Ψυρρή και Γεράνι: ένας περίπατος στον χώρο και στον χρόνο / Ζωή Ε. Ρωπαΐτου. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας Ι. Δ. Κολλάρου, 2018

«Δώδεκα διατηρητέα κτίρια που σήμερα απειλούνται με κατάρρευση», Καθημερινή, 16.05.2009

«Τα ξενοδοχεία της οδού Αθηνάς. Αθηνάς 40 και Ευριπίδου. Τελευταίο τέταρτο του 19^ου αιώνα. Δείγμα αθηναϊκού κλασικισμού» / Ε. Παπανδρέου-Βλάχου Ελένη. Καθημερινή: Επτά ημέρες, 17.6.2009

Ξενοδοχεία της Αθήνας: αλφαβητική παρουσίαση 1833-2010 / Χαρίλαος Πατέρας. Αθήνα: Συλλογές, 2021

Ακρόπολις, 20.6.1932

Φωτογραφικό αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ:

DP25.11.03: φωτογράφος Δημήτρης Παπαδήμος, Αρχείο Δημήτρη Παπαδήμου και Ελένης Φραγκιά

Άλλες πηγές

Η Αθήνα μέσα στο χρόνο: Φωτογραφικό Πρακτορείο: Neue Photographische Gesellschaft A.G., Steglitz – Berlin. Δράση στην Ελλάδα: 1898-1910. Εκτύπωση: 1910. Από την συλλεκτική σελίδα του Vasilis Pantazopoulos

Αρχείο Νεότερων Μνημείων http://www.eie.gr

http://estia.minenv.gr

Ταξιδιώτες και ξενοδοχεία της παλιάς Αθήνας / Μαρία Δανιήλ, αρχιτέκτονας-διδάκτωρ ΕΜΠ - Διάλεξη στο Μουσείο Ιστορίας του Παλιού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θόλου 5, Αθήνα – 17.2.2020.

Σημειώσεις

[1] Στο Μέγα οδηγό του 1939, αναφέρεται ότι το ξενοδοχείο «Βενετία» βρίσκεται στην οδό Αριστογείτονος 15.

[2] Ακρόπολις, 20.6.1932.

[3] Ημερομηνία αίτησης άδειας λειτουργίας 20.1.1936.

[4] Ημερομηνία αίτησης 20.10.65

Back