Τα «ημερολόγια τσέπης» του ΕΛΙΑ
Μία ιδιαίτερη συλλογή του ΕΛΙΑ είναι τα ημερολόγια τσέπης. Ονομάζονται έτσι λόγω του μικρού τους σχήματος. Στο ΕΛΙΑ φυλάσσονται 136 ημερολόγια αυτού του είδους που κυκλοφόρησαν από το 1926 ως το 1946. Τα ημερολόγια τσέπης παρουσιάζουν ενδιαφέρον αισθητικό και πληροφοριακό: είτε φέρουν χρωμολιθόγραφα εξώφυλλα, είτε εκδίδονται από φορείς ή συλλόγους, είτε αποτελούν διαφημιστικό υλικό της εταιρείας ή της επιχείρησης που τα εκδίδει.
Συνήθως περιέχουν ημερολόγιο-εορτολόγιο και κενές σελίδες για σημειώσεις. Άλλοτε αποτελούν οδηγό πόλης με κατάλογο οδών και πλατειών. Άλλοτε παρουσιάζουν ειδικό ενδιαφέρον ανάλογα με τη δραστηριότητα του εκδότη τους (ξένες γλώσσες, λιπάσματα, ιατρικός εξοπλισμός, τραπεζικά δάνεια, ασφάλειες κ.ά.). Μπορεί κανείς να βρει και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, όπως τέλη χαρτοσήμου, ταχυδρομικά τέλη, χιλιομετρικές αποστάσεις, δρομολόγια, σήματα οδήγησης, χάρτες κ.ά. Το ημερολόγιο της Εθνικής Τράπεζας του 1940 περιέχει οδηγίες αεράμυνας.
Αρκετά από αυτά έχουν σημειώσεις από τους κατόχους τους: ημερήσιο πρόγραμμα, λογαριασμοί, οικονομικές δοσοληψίες, συνταγές, αγορές, τηλεφωνικά νούμερα, ραντεβού. Ο κάτοχος του ημερολογίου της Εθνικής Τράπεζας του 1938 -χαρισμένο από την αδερφή του- περιγράφει την πορεία της ασθένειάς του και τις ανάγκες του κατά τις ημέρες της νοσηλείας του (σαπούνι, κολόνια, γραφική ύλη). Οι τελευταίες του σημειώσεις που σταματούν στις 22 Μαΐου περιγράφουν τρομερές αιμοπτύσεις και ασφυξία.
Έτσι, τα ημερολόγια τσέπης ως εκδόσεις και ως προσωπικά αντικείμενα αποτελούν είδος υλικού με συλλεκτικό, καλλιτεχνικό, κοινωνικό και ιστορικό ενδιαφέρον.
Μαρία Κοκολογιάννη
Ημερολόγια 19ου και 20ου αιώνα, Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΕΛΙΑ στο Facebook στις 1.9.2021