Η καλύβα του μπαρμπά Θωμά - πρώτη έκδοση στην Ελλάδα
Ξεφυλλίζοντας τα περιοδικά του 19ου αιώνα της συλλογής του ΕΛΙΑ εντοπίστηκε ότι το μυθιστόρημα υπό τον τίτλο «Η καλύβη του μπαρμπά Θωμά ή Βίος των μαύρων εις τα μεσημβρινά μέρη της Αμερικής» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά στο πρώτο φυλλάδιο του πρώτου τόμου του περιοδικού «Φοίνιξ», που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1853 στην Κέρκυρα. Το σύγγραμμα της Αμερικανίδος κας Μπήτσερ Στόου (Beecher Stowe), όπως περιγράφεται στο πίνακα περιεχομένων του περιοδικού, δημοσιεύεται σε πέντε δίστηλές σελίδες και ήταν ανελλιπώς μέρος της ύλης του. Ακολούθησαν συνολικά 12 μέρη, τουλάχιστον ως το τεύχος του Μαρτίου 1854 (το τελευταίο της συλλογής του ΕΛΙΑ), που δημοσιεύονταν σε τρεις, τέσσερις, μέχρι και δώδεκα σελίδες κάθε φορά.
Την ίδια χρονιά το παράρτημα του περιοδικού «Μνημοσύνη», στην Αθήνα, κυκλοφορεί στο υπ’ αριθμόν φυλλάδιο κε΄, το μυθιστόρημα «Ἡ Καλύβη τοῦ Θωμᾶ. Μυθιστορία Νεωτάτη ὑπὸ Ἐρριέτης Βειχερίας Στόβης». Πρόκειται για μια ενιαία έκδοση σε 216 δίστηλες σελίδες, σε σχήμα 4ο και σε μετάφραση του Ιωάννη Καρασούτσα. Δύο σπάνια αντίτυπα αυτής της έκδοσης έχουν εντοπιστεί προς το παρόν. Το ένα έχει η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη και το άλλο βρίσκεται στην συλλογή Αλεξάνδρας και Μάνου Χαριτάτου.
Στη συλλογή της Βιβλιοθήκης του ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ υπάρχουν πολλές εκδόσεις του μυθιστορήματος από διάφορους εκδοτικούς οίκους, μεταφραστές και εικονογράφους. Μέχρι σήμερα θεωρούσαμε παλαιότερη αυτή του 1853 και μετά του 1860, που βρίσκεται κι αυτή στη συλλογή βιβλίων 19ου αιώνα του ΕΛΙΑ.
«Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά» (πρωτότυπος τίτλος «Uncle Tom’s cabin» ή «Life among the Lowly») είναι μυθιστόρημα της Αμερικανίδας συγγραφέως Harriet Beecher Stowe που περιγράφει τη ζωή ενός έγχρωμου επιστάτη σε μια φάρμα των Ηνωμένων Πολιτειών στα μέσα του 19ου αιώνα. Όταν το αφεντικό του αναγκάζεται να πουλήσει τους σκλάβους του σε δουλέμπορο, ο Θωμάς αρνείται να δραπετεύσει με τους άλλους κι έτσι ζει μια σειρά δοκιμασιών που θα τον λυγίσουν και θα κλονίσουν την πίστη του στον Θεό.
Το μυθιστόρημα δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στο περιοδικό «National Era» το 1851 και η δημοτικότητά του ήταν τέτοια που κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1852, πουλώντας τουλάχιστον 300.000 αντίτυπα! Επιπλέον, κατάφερε να εκκινήσει μια σειρά έντονων διαδηλώσεων και κινητοποιήσεων κατά της δουλείας, με αποτέλεσμα σταδιακά η χώρα να οδηγηθεί στον αιματηρό Εμφύλιο πόλεμο (1861-1865).
Η απήχησή του ήταν τέτοια που πολύ γρήγορα άρχισε να μεταφράζεται σε διάφορες γλώσσες, όπως αποδεικνύεται και στη δική μας περίπτωση. Μέχρι και σήμερα παραμένει ένα από τα δημοφιλέστερα μυθιστορήματα και θεωρείται κλασικό.
Την βιβλιογραφική περιγραφή και τα τεύχη των περιοδικών «Φοίνιξ» και «Μνημοσύνη», δύο σπάνια περιοδικά του 19ου αιώνα, μπορείτε να τα δείτε στους ακόλουθους συνδέσμους:
ή
http://eliaserver.elia.org.gr:81/.../showfull.../10+0+2+full
http://eliaserver.elia.org.gr:81/.../showfull.../11+0+6+full
Παναγιώτης Τουρλής
Τύπος, Βιβλία 19ου αιώνα, Παιδικά βιβλία, Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ
Ετικέτες: δουλειά, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Αναρτήθηκε στη σελίδα του ΕΛΙΑ στο Facebook στις 22.3.2021
