Στις 30 Ιουλίου του 1920 έγινε η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου. Στις 10 το βράδυ, στις 6 Ιουνίου του 1933, το ζεύγος Ελευθερίου και Έλενας Βενιζέλου, κατά την επιστροφή του από την Κηφισιά ύστερα από δείπνο στο σπίτι του Στέφανου και της Πηνελόπης Δέλτα, έπεσε σε ενέδρα. Άρχισε ανταλλαγή πυροβολισμών και ακολούθησε κυνηγητό των τριών αυτοκινήτων —του Βενιζέλου, της συνοδείας του και των δολοφόνων— που ανέπτυξαν ιλιγγιώδη για την εποχή ταχύτητα (πάνω από 100 χιλιόμετρα την ώρα) στη λεωφόρο Κηφισίας. Ένας από τους σωματοφύλακες του Βενιζέλου τραυματίστηκε θανάσιμα, ενώ αρκετά σοβαρός ήταν και ο τραυματισμός της Έλενας Βενιζέλου, η οποία μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό, όπου και χειρουργήθηκε.

Η απόπειρα πυροδότησε το ήδη τεταμένο πολιτικό κλίμα, όξυνε τα πάθη του διχασμού και κατάφερε άλλο ένα πλήγμα στη δημοκρατική ομαλότητα.

«Το στυγερόν έγκλημα κατά του ευεργέτου της πατρίδος και του ελληνισμού», δηλαδή η δολοφονική ενέδρα της 6 Ιουνίου και η κινηματογραφική καταδίωξη που ακολούθησε, καταγράφηκε με γλαφυρό τρόπο σε μια λιθογραφία του λαϊκού καλλιτέχνη Σωτήρη Χρηστίδη. Αποτυπώνονται οι πρωταγωνιστές του δράματος: το ζεύγος Βενιζέλου, οι σωματοφύλακες, οι δολοφόνοι, τα αυτοκίνητα καθώς και ο «δίκης οφθαλμός», το μάτι του Θεού: «ο πανταχού παρών σώζει τους ευεργέτας του ελληνικού έθνους». Απεικονίζεται επίσης ένα τοπίο που ελάχιστη σχέση έχει με τη σημερινή εικόνα της λεωφόρου Κηφισίας. Η είδηση σχετικά με την απόπειρα έδωσε εύλογα τροφή στις εφημερίδες των επόμενων ημερών: το θέμα ήταν ούτως ή άλλως σημαντικό, μιας και επρόκειτο για απόπειρα εναντίον της ζωής του ανθρώπου που πρωταγωνιστούσε στην πολιτική ζωή της χώρας τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, επιπλέον όμως η ίδια η απόπειρα ήταν ιδιαίτερα δραματική, ένας άνθρωπος είχε σκοτωθεί και η Έλενα Βενιζέλου καθώς και ο οδηγός του αυτοκινήτου είχαν τραυματιστεί σοβαρά. Έχουν ενδιαφέρον οι περιγραφές αλλά και οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στον ημερήσιο Τύπο, στις 7 και στις 8 Ιουνίου 1933.

Ο Σωτήρης Χρηστίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1858. Γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εν συνεχεία στο Πολυτεχνείο, τελικά όμως τα εγκατέλειψε αμφότερα. Μυήθηκε στην τέχνη της λιθογραφίας από τον Κάρολο Χάουπτ και στις εκδόσεις από τον Δημήτριο «Δράκο» Παπαδημητρίου, με τον οποίο άρχισε να συνεργάζεται από τα τέλη του 19ου αιώνα (ο γιος του Δράκου Παπαδημητρίου Απόλλων, που εμφανίζεται ως συνεκδότης της λιθογραφίας με την απεικόνιση του «στυγερού εγκλήματος», ίδρυσε το 1928 τις εκδόσεις Άγκυρα). Πιο γνωστές ίσως είναι οι λιθογραφίες του Χρηστίδη με θέματα από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Το 1938 διοργάνωσε έκθεση του Χρηστίδη ο Δημήτρης Πικιώνης. Ο Χρηστίδης πέθανε στις 5 Ιανουαρίου 1940. Στις 23 του ίδιου μήνα δημοσιεύτηκε στο Ελεύθερο Βήμα η νεκρολογία του.

Γιώργος Τσακνιάς

Λιθογραφία του Σωτήρη Χρηστίδη. Συλλογή Εφήμερων ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Αποσπάσματα και φωτογραφίες από τις εφημερίδες της εποχής. Συλλογή Τύπου, Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Σωτήριος Χρηστίδης 1858-1940 / Απόστολος Δούρβαρης. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), 1993. Εκδόσεις ΕΛΙΑ. Βιβλιοθήκη ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ.

Ετικέτες: Ελευθέριος Βενιζέλος, δολοφονία, Σωτήριος Χρηστίδης, Έλενα Βενιζέλου, Πηνελόπη Δέλτα

Αναρτήθηκε στη σελίδα του ΕΛΙΑ στο Facebook στις 19.7.2021

Back