ΕΛΙΑ Θεσσαλονίκης

Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το 1997. Τα τρία πρώτα χρόνια της λειτουργίας του φιλοξενήθηκε στην Εταιρεία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Από το 2000 έως το 2011 στεγάστηκε στην οδό Θεοφίλου 13 στην Άνω Πόλη, σε διατηρητέο κτίριο της οθωμανικής περιόδου. Από τον Φεβρουάριο του 2011 συστεγάζεται με το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ στη Βίλα Καπαντζή, στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 108. Διαθέτει τμήμα αρχείων, βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο.

Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη έχει συγκεντρώσει πλήθος ιδιωτικών αρχείων, τα περισσότερα από τα οποία σχετίζονται με τον βορειοελλαδικό χώρο. Αρχεία λογοτεχνών που έζησαν και έδρασαν στη Θεσσαλονίκη, αρχεία με ιστορικό ενδιαφέρον, όπως πολιτευτών του Μεσοπολέμου, εμπορικά και οικονομικά αρχεία, αρχεία που σχετίζονται με την πολιτιστική και εκπαιδευτική δραστηριότητα στη μεταπολεμική Θεσσαλονίκη, αρχεία με αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό ενδιαφέρον. Για να δείτε το  σύνολο των αρχείων του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη μαζί με τις περιγραφές τους επισκεφθείτε τον κατάλογο των αρχείων του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη. 

Το φωτογραφικό αρχείο του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη έχει εμπλουτιστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια από δωρεές οικογενειακών και ιδιωτικών αρχείων καθώς και από δωρεές συλλεκτών όπως η ψηφιοποιημένη συλλογή καρτ-ποστάλ του Άγγελου Παπαΐωάννου με περισσότερες από 1000 καρτ-ποστάλ της οθωμανικής περιόδου και τη συλλογή του Γιώργου Δέλλιου που περιέχει δύο από τις παλιότερες φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης και πολλές φωτογραφίες από την πυρκαγιά του 1917. Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη διαθέτει ακόμη μία πλούσια συλλογή προφορικών μαρτυριών, κυρίως για την περίοδο της Αντίστασης και του Εμφυλίου Πολέμου.

Η βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη, αποτέλεσμα αποκλειστικά δωρεών, περιέχει σήμερα περισσότερους από 15.000 τίτλους βιβλίων με έργα κυρίως ελληνικής λογοτεχνίας και φιλολογίας, ελληνικής και τοπικής ιστορίας καθώς και με έργα για τη Θεσσαλονίκη, μία συλλογή η οποία εμπλουτίζεται διαρκώς.  Η βιβλιοθήκη περιέχει ακόμη περισσότερους από 1.000 τίτλους εφημερίδων και περιοδικών. Η συλλογή βιβλίων έχει καταλογογραφηθεί και μπορεί να αναζητηθεί στον ηλεκτρονικό κατάλογο (OPAC)  της βιβλιοθήκης του ΕΛΙΑ, που είναι ενιαίος για Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τα έντυπα (βιβλία και περιοδικά) με ένδειξη στο πεδίο «Θέση» ΕΛΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ βρίσκονται στο ΕΛΙΑ Θεσσαλονίκης (τα βιβλία της Αθήνας φέρουν την ένδειξη ΕΛΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ). Δείτε παράδειγμα εγγραφής της Θεσσαλονίκης εδώ.Οι συλλογές εφημερίδων και περιοδικών είναι καταγραμμένες αναλυτικά και οι κατάλογοι τους είναι διαθέσιμοι τοπικά.

Η ψηφιοποιημένη συλλογή τύπου του ΕΛΙΑ που περιλαμβάνει περισσότερες από χίλιες σπάνιες εφημερίδες και περιοδικά του 19ου και του 20ού αιώνα καθώς και η ψηφιοποιημένη συλλογή παράνομου τύπου (εφημερίδες και έντυπα της δεκαετίας του 1940 και της περιόδου της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών) είναι διαθέσιμες στους ερευνητές εδώ και μερικά χρόνια και στη Θεσσαλονίκη.

Στο ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν επίσης συλλογές τεκμηρίων σχετικών με τον κινηματογράφο, το θέατρο και τη φωτογραφία με σημείο αναφοράς τη Θεσσαλονίκη. Πλούσια είναι η συλλογή θεατρικών προγραμμάτων παραστάσεων που δόθηκαν στη Θεσσαλονίκη. Περιλαμβάνει χιλιάδες προγράμματα και μέρος της έχει καταλογογραφηθεί. Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη διαθέτει επίσης συλλογή αφισών πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκθέσεων καθώς και συλλογή ημερολογίων και συλλογή εφήμερων, η οποία εμπλουτίζεται διαρκώς. Η συλλογή χαρτών έχει εμπλουτισθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως με την απόκτηση του αρχείου της Αλέκας Γερόλυμπου.

Η πολιτική πρόσκτησης τεκμηρίων του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη (αρχεία, βιβλία, περιοδικά, φωτογραφίες, θεατρικά προγράμματα, εφήμερα) ήταν και συνεχίζει να είναι πολύ ανοιχτή, ιδίως αναφορικά με τεκμήρια που αφορούν τον ευρύτερο βορειοελλαδικό χώρο. Αν επιθυμείτε να κάνετε μία δωρεά επικοινωνήστε μαζί μας.

Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη διατηρεί blog μέσω του οποίου προσπαθεί να προβάλλει μικρές ιστορίες βασισμένες στα αρχεία του ή να παρουσιάσει ενδιαφέροντα τεκμήρια από τις συλλογές του.

Το ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη είναι ανοιχτό για το κοινό από Δευτέρα έως Παρασκευή από τις 9:30 έως τις 14:30. Συνιστάται η τηλεφωνική επικοινωνία πριν την επίσκεψη.

Για τον κανονισμό λειτουργίας του αναγνωστηρίου του ΕΛΙΑ στη Θεσσαλονίκη δείτε εδώ.

Για την αναπαραγωγή αρχειακού και έντυπου υλικού, ισχύουν οι κανονισμοί που προβλέπονται για τα Αρχεία, τη Βιβλιοθήκη και το Φωτογραφικό Αρχείο, όπως περιγράφονται εδώ. Σημειώνεται ότι επιλεκτική και περιορισμένη η φωτογράφιση υλικού στο ΕΛΙΑ (κατόπιν συνεννόησης με τους υπευθύνους) είναι ελεύθερη.

τηλ.: 2310 295176, 2310 295148

φαξ: 2310 853380

e-mail: eliathes@miet.gr

Μαργαρίτα Καλαφάτη

Γιώργος Κουμαρίδης